Czy Beniamin Netanjahu uniknie odpowiedzialności w Polsce?

27 stycznia w Oświęcimiu odbędą się obchody 80. rocznicy wyzwolenia niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz. W uroczystościach weźmie udział wiele delegacji państwowych, w tym prezydent Finlandii oraz marszałek Sejmu Litwy. Jak dotąd nie potwierdziła swojego udziału delegacja z Izraela, a to budzi wiele spekulacji, szczególnie w kontekście możliwego przybycia premiera Beniamina Netanjahu.

Niedawno Ministerstwo Spraw Zagranicznych zapewniło, że Netanjahu, objęty ściganiem przez Międzynarodowy Trybunał Karny, będzie miał w Polsce zapewnioną nietykalność. To wywołało falę krytyki w kraju i zagranicą. Krytycy podkreślają, że takie postępowanie narusza zobowiązania Polski wobec międzynarodowego prawa.

"Polska, jako strona umowy z MTK, ma obowiązek przestrzegania jego postanowień. Naruszenie tych zasad może zaszkodzić wizerunkowi Polski na arenie międzynarodowej" – zwraca uwagę prof. Genowefa Grabowska, ekspert w dziedzinie prawa międzynarodowego.

Zgodnie z decyzją MTK, Netanjahu oraz inne osoby, w tym byłego ministra obrony Jo'awa Galanta, mogą zostać oskarżeni o zbrodnie wojenne wobec ludności cywilnej w Gazie. Na mocy umowy państw, które ratyfikowały Statut Rzymski, do Polski obowiązuje nakaz aresztowania wydany przez Trybunał. Profesor Piotr Hofmański, były prezes MTK, podkreśla, że takie zobowiązania są wiążące dla wszystkich sygnatariuszy.

Jednak polskie służby twierdzą, że nie mogą zatrzymać Netanjahu. Dyrektor Krajowej Prokuratury ujawnił, że Polska nie otrzymała żadnych nakazów aresztowania od MTK, co komplikuje sytuację. Rzeczniczka KGP, Katarzyna Nowak, potwierdziła brak jakichkolwiek informacji na temat ścigania Netanjahu przez Interpol.

W kontekście współpracy z MTK, eksperci zauważają, że Polska powinna postępować zgodnie z międzynarodowymi zobowiązaniami. Na przykład, w grudniu 2024 roku Polska podpisała umowę prawną dotyczącą wykonywania wyroków MTK, co czyni działania wynikające z tego sądu jeszcze bardziej obowiązkowymi w kraju.

Dodatkowo, pojawiają się pytania o polityczne tło współpracy z Izraelem i niepewność związana z międzynarodową pozycją Polski. Możliwe, że prezydent Duda, wyrażając chęć ochrony Netanjahu, stara się uniknąć powtórki sytuacji, która miała miejsce w przypadku aresztowania polskich polityków w przeszłości.

Ostatecznie niepewność wokół przyjazdu Beniamina Netanjahu do Polski oraz obietnice rządu dotyczące jego ochrony tylko zaostrzają kryzys polityczny i wpływają na wizerunek Polski na świecie. Polska nie może pozwolić sobie na negowanie międzynarodowego prawa, dbając jednocześnie o własne interesy narodowe. Jak ta sytuacja zakończy się dla polskiego rządu i jego relacji międzynarodowych, pozostaje pytaniem otwartym.