Klimatyzacja, sztuczna inteligencja i inne niedorzeczne pożeracze energii przyczyniły się do skoku globalnego zapotrzebowania na energię, które wzrosło w ubiegłym roku w zastraszającym tempie. Międzynarodowa Agencja Energetyczna (MAE) ogłosiła, że przypisuje to głównie rozwojowi energii słonecznej i jądrowej, mimo że popyt na paliwa kopalne, szczególnie na gaz, także pozostaje na wysokim poziomie.

Jak klimatyzacja stała się "zabójcą klimatu"?

Zjawisko to jest wynikiem niespotykanego wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną, która wzrosła aż o 4,3% w porównaniu z rokiem ubiegłym. To tempo jest niemal dwukrotnie wyższe niż średnia z ostatnich dziesięciu lat.

Lwią część tego wzrostu, sięgającą 1 100 terawatogodzin, należy przypisać klimatyzatorom, które zdobywają coraz większą popularność w kontekście ekstremalnych upałów, zwłaszcza w Indiach i Chinach. W obliczu globalnych zmian klimatycznych coraz więcej osób decyduje się na zakup takich urządzeń, co tylko potęguje problem.

Kraje wschodzące i rozwijające się odpowiadały za ponad 80% przyrostu zapotrzebowania na energię. MAE zaznacza, że znaczna ilość energii elektrycznej trafiła również do systemów sztucznej inteligencji, centrów danych oraz nowoczesnych, elektrycznych środków transportu.

Jądrowy powrót w mocy

Claudia Kemfert, ekonomistka ds. energii w Niemieckim Instytucie Badań Ekonomicznych (DIW), podkreśla, że państwa powinny zmaksymalizować efektywność systemów klimatyzacyjnych i sztucznej inteligencji. "Koszty energii odnawialnej wciąż maleją, co stwarza możliwości pokrycia dodatkowego zapotrzebowania za pomocą tańszej energii odnawialnej" - mówi.

Niemcy muszą zwiększyć inwestycje w odnawialne źródła energii, lecz równocześnie energetyka jądrowa, choć droga i kontrowersyjna, przeżywa renesans na całym świecie. W zeszłym roku zakończono budowę sześciu nowych elektrowni jądrowych, w tym dwóch w Chinach. Całkowita zainstalowana moc wzrosła o 33% w porównaniu do roku ubiegłego, a G7, w tym USA, Wielka Brytania i Francja, zwiększyły swoje moce produkcyjne.

Zwiększone zainteresowanie węglem i ropą

Popyt na węgiel również wzrasta, choć w wolniejszym tempie, jako że węgiel jest nadal używany głównie do produkcji energii elektrycznej. MAE szacuje wzrost o 1,1% z racji fali upałów w Azji, co podniosło zapotrzebowanie na chłodzenie. W przypadku ropy naftowej wzrost był jeszcze mniejszy, częściowo ze względu na rosnącą popularność samochodów elektrycznych. W Chinach, które są jednym z największych konsumentów ropy, zapotrzebowanie na paliwa spadło w 2024 roku.

Niepowtarzalne rekordy dla odnawialnych źródeł energii i gazu

Odnawialne źródła energii, w szczególności energia słoneczna, osiągnęły niespotykane wzrosty, odpowiadając za więcej niż jedną trzecią całkowitego wzrostu energetycznego. Chiny prowadzą w tej dziedzinie, znacznie zwiększając swoją zainstalowaną moc. W Europie i Stanach Zjednoczonych również odnotowano znaczący wzrost mocy odnawialnych. Dyrektor wykonawczy MAE, Fatih Birol, wskazuje, że silna ekspansja energii odnawialnej oraz elektrycznych pojazdów przełamuje tradycyjną łączność między wzrostem gospodarczym a emisjami.

Podobnie jak w przypadku odnawialnych źródeł energii, zapotrzebowanie na gaz ziemny osiągnęło historyczny poziom, częściowo z uwagi na jego rolę jako alternatywy dla ropy w produkcji elektryczności. Zapotrzebowanie na skroplony gaz ziemny (LNG) rośnie, zwłaszcza w Niemczech i innych krajach Unii Europejskiej, co zapowiada dalszą ekspansję tego segmentu rynku.

Eksperci zwracają uwagę, że zmiany w sposobie wytwarzania i konsumpcji energii są kluczowe w walce ze zmianami klimatycznymi. Przyszłość może rozwiązać problem zrównoważenia wzrostu energetycznego i ochrony planety. Już teraz w wielu krajach zwiększa się inwestycję w inteligentne technologie zarządzania energią, co może drastycznie wpłynąć na przyszłe badania nad wydajnością energetyczną.