Najnowsze dane opublikowane przez Międzynarodowy Instytut Finansów (IIF) ujawniają, jak inflacja przyczyniła się do erozji realnej wartości zobowiązań w różnych sektorach gospodarki. W III kwartale 2024 roku globalne zadłużenie osiągnęło rekordowy poziom blisko 323 bilionów dolarów, co oznacza wzrost o 20 bilionów dolarów (6,7%) w porównaniu do roku poprzedniego. Przewiduje się jednak, że w IV kwartale zmniejszy się w wyniku umocnienia dolara, osiągając około 320 bilionów dolarów, co i tak oznacza wzrost o 3% rok do roku.

Rządy, na które przypada 95 bilionów dolarów zadłużenia, odnotowały największy wzrost zobowiązań od II kwartału 2021 roku, wzrastając o 10% w ciągu roku. W przeciwieństwie do tego zadłużenie instytucji finansowych wzrosło jedynie o 4%, podczas gdy długi gospodarstw domowych i firm niefinansowych zwiększyły się o około 6% w tym samym okresie.

Warto zaznaczyć, że globalny PKB rośnie szybciej niż zobowiązania gospodarcze. Wzrost o około 3,2% w produkcji oraz niemal 6% w poziomie cen wskazuje na dynamiczny rozwój gospodarek, zwłaszcza w USA, gdzie PKB wzrośnie o około 1,5 biliona dolarów w 2024 roku w porównaniu do 2023 roku.

O tym, jak globalne zadłużenie wpływa na Polskę, warto wspomnieć, że całkowite zadłużenie w Polsce wyniosło w III kwartale tego roku blisko 1250 miliardów dolarów, co oznacza wzrost o 228 miliardów dolarów (ponad 22%) w porównaniu do roku poprzedniego. Wzrost ten jest jednak mniej odczuwalny w stosunku do PKB, gdzie zobowiązania wzrosły niewiele, bo o niespełna 1 punkt procentowy do 134,5% PKB.

Pomimo wzrostu zadłużenia, Polska wyróżnia się niskim poziomem zobowiązań. Nominalny PKB w Polsce wzrósł o 6,5% rok do roku w lokalnej walucie. Jednakże, globalne umocnienie złotego w stosunku do dolara (z 4,37 zł za dolara do 3,82 zł) miało znaczący wpływ na wyniki w dolarach.

Ostatecznie, Polska znacznie zmniejszyła swoje zobowiązania w porównaniu do pandemicznego szczytu, a poziom zobowiązań gospodarczych jest niższy niż w krajach o podobnym poziomie rozwoju, jak Czechy czy Węgry.

Chociaż Polska w ostatnim roku odnotowała wzrost zadłużenia w stosunku do PKB, to istotnym czynnikiem tego wzrostu były przede wszystkim zobowiązania rządu. W III kwartale wyniosły one 50,8% PKB w porównaniu do 46,3% rok wcześniej. W innych sektorach, takich jak gospodarstwa domowe i firmy niefinansowe, poziom zadłużenia spadł.

Nie ma wątpliwości, że niskie zadłużenie gospodarcze może wpływać na hamowanie inwestycji. Ekonomiści z MFW podkreślają konieczność ułatwienia dostępu do kredytów dla firm, co może przynieść korzyści dla całej gospodarki.

Obecna sytuacja na rynku finansowym oraz niestabilne kursy walutowe mogą znacząco wpływać na przyszłościowe kierunki rozwoju polskiej gospodarki, a także na decyzje inwestycyjne przedsiębiorstw.