
Polska psychiatria w kryzysie - czy projekt FERS uratuje sytuację? "Ćwierć miliarda złotych wyrzucone w błoto"
2025-03-23
Autor: Andrzej
– Propagandowy sukces Ministerstwa Zdrowia – zauważają eksperci.
Pojawiają się propozycje, aby projekt FERS, który ma na celu wsparcie polskiej psychiatrii, przeszedł rzetelną ocenę. Specjaliści alarmują, że może to być marnotrawstwo publicznych funduszy.
Szybko zmieniająca się sytuacja w polskiej psychiatrii prowadzi do poważnych wątpliwości dotyczących tego, na jakie cele zostaną przeznaczone potężne środki, zarówno z budżetu krajowego, jak i z funduszy europejskich. Projekt FERS, który został uruchomiony z budżetem wynoszącym 257 milionów złotych, ma na celu opracowanie i realizację specjalistycznych programów diagnozy i leczenia zaburzeń psychicznych.
Ministerstwo Zdrowia planuje wprowadzenie 15 programów dla dzieci i młodzieży oraz pięciu dla dorosłych, które mają objąć 5 tysięcy pacjentów z całego kraju. Zdaniem ministra zdrowia, jest to nowoczesna i potrzebna inicjatywa, mogąca przynieść znaczące korzyści.
Niemniej jednak krytycy wskazują, że wprowadzenie takich programów, które budzą wątpliwości co do swojej efektywności, może prowadzić do zwiększenia kolejek w systemie medycznym. Ponadto, nie wszyscy eksperci są przekonani, że przyznawane środki zostaną wykorzystane zgodnie z rzeczywistymi potrzebami pacjentów. Dr hab. Piotr Maciejak z IPiN podkreśla, że merytoryczne braki w projekcie mogą prowadzić do jego nieskuteczności.
Krytyka dotyczy także braku transparentności przy przyznawaniu funduszy. Ostateczny kształt projektów oraz kosztów ich realizacji nie był przedmiotem publicznego konkursu, co budzi obawy o prawidłowe wydatkowanie pieniędzy. W ramach FERS mają być realizowane programy, które mogą nie spełniać standardów medycyny opartej na dowodach (EBM).
Wiele osób związanych z instytutem oraz specjalistów wyraża zaniepokojenie co do decyzji o finansowaniu projektów naukowych, które mogą nie przynieść realnych korzyści pacjentom. W opinii pracowników IPiN, ogromne wydatki na badania diagnostyczne, które nie są konieczne w przypadku wielu pacjentów z zaburzeniami psychicznymi, mogą przekroczyć rozsądne granice działania.
Eksperci zauważają, że projekt FERS mógłby zostać udoskonalony, aby rzeczywiście wpłynąć na poprawę opieki zdrowotnej w Polsce. Niektórzy z nich proponują zwołanie niezależnej komisji do oceny skutków projektu i jego zgodności z potrzebami publicznej służby zdrowia.
Nie wszyscy jednak są do końca przekonani o słuszności krytyki. Prof. Piotr Gałecki, konsultant krajowy ds. psychiatrii, broni projektu, argumentując, że nowoczesne podejście do diagnostyki jest niezbędne w kontekście rosnącej fali zaburzeń psychicznych w Polsce. Podkreśla potrzebę nowych standardów diagnozowania i leczenia.
Czy projekt FERS okaże się zbawieniem dla polskiej psychiatrii, czy jednak kolejnym przykładem nieefektywnego wydawania publicznych pieniędzy? Odpowiedzi na te pytania są niezbędne nie tylko dla pacjentów, ale także dla całego systemu ochrony zdrowia w Polsce.