Najnowszy teleskop kosmiczny NASA, SPHEREx, właśnie dostarczył swoje pierwsze zdjęcia! Choć pochodzą one z nieskalibrowanych instrumentów i nie nadają się jeszcze do badań naukowych, pokazują niesamowite możliwości tej misji, a przede wszystkim potwierdzają, że czujniki teleskopu działają. Na każdym z sześciu obrazów, po jednym dla każdego z wyspecjalizowanych detektorów, widać jasne źródła światła, takie jak galaktyki i gwiazdy, z których każda powinna zawierać ponad 100 000 takich obiektów.

Ciekawostką jest, że trzy górne obrazy przedstawiają ten sam obszar nieboskłonu co trzy dolne, ukazując pełne pole widzenia SPHEREx, które jest prostokątne i około 20 razy szersze niż Księżyc w pełni widziany z Ziemi! Gdy SPHEREx rozpocznie naukowe badania w drugiej połowie kwietnia, planuje codziennie rejestrować aż 600 takich ujęć.

Teleskop działa w podczerwieni, wykorzystując aż 102 filtry (17 dla każdego z czujników), co pozwala na wykrywanie różnych związków chemicznych i molekuł poprzez unikatową sygnaturę światła. Co więcej, urządzenie ma zdolność pomiaru odległości do obserwowanych obiektów, co umożliwi badanie odległych galaktyk i tworzenie trójwymiarowej mapy wszechświata.

Przed rozpoczęciem pełnych badań SPHEREx musi zostać odpowiednio schłodzony - proces ten trwa obecnie z wykorzystaniem pasywnego chłodzenia przy temperaturze około -210 stopni Celsjusza! To niesamowite, że teleskop nie wymaga elektryczności czy specjalnych chłodziw, co czyni go tańszym i łatwiejszym w budowie. Trzy stożkowate osłony chronią go przed ciepłem Słońca i Ziemi, a specjalne lustra pomagają odbijać promieniowanie cieplne w przestrzeń kosmiczną.

Pierwsze przesłane zdjęcia wykazały, że czujniki teleskopu są dobrze ustawione, co jest bardzo dobrą wiadomością - ostrość mogła być dostrojona jedynie na Ziemi, a w przestrzeni kosmicznej nie ma już możliwości dokonania takich poprawek. Jamie Bock, główny naukowiec misji, potwierdził, że zespół odpowiedzialny za instrumenty wykonał świetną robotę.

SPHEREx umożliwi naukowcom ogólny przegląd nieboskłonu. W przeciwieństwie do teleskopów takich jak Webb czy Hubble, które skupiają się na szczegółowych badaniach wycinków nieba, SPHEREx zapewnia niezwykle szeroki widok. Dzięki temu urządzenie będzie również służyło do określania celów obserwacyjnych dla bardziej precyzyjnych teleskopów. W ciągu zaledwie dwóch lat SPHEREx sfotografuje całe niebo aż czterokrotnie!

Czy wiesz, że program Explorer, w ramach którego powstał SPHEREx, to najstarszy wciąż kontynuowany program naukowy NASA? Jego pierwsza misja, Explorer 1, została wystrzelona w 1958 roku, a do tej pory przeprowadzono około 100 misji w przestrzeni kosmicznej. Z niecierpliwością czekamy na kolejne rewelacyjne odkrycia!