Nauka

Witamina D: Klucz do zdrowia czy tylko miejska legenda? Oto, co mówią naukowcy!

2025-01-09

Autor: Ewa

Witamina D jako eliksir zdrowia

Witamina D zyskała miano „eliksiru zdrowia”, który miał poprawiać nie tylko zdrowie, ale i wyniki sportowe. Uważa się, że wystarczy dostarczyć organizmowi wyższe dawki tej substancji, by zapobiec różnych chorobom. Jednak najnowsze badania pokazują, że to nie takie proste.

Globalny wzrost wydatków na suplementy

Gwałtowny wzrost wydatków na suplementy witaminy D jest zjawiskiem globalnym. Według danych Euromonitor International, w USA wydatki te wzrosły z 248 milionów dolarów w 2008 roku do ponad 1 miliarda obecnie. Prognozy mówią o dalszym wzroście do 1.9 miliarda dolarów do 2027 roku, co pokazuje, jak wielka jest komercyjna presja na suplementy.

Zapotrzebowanie w Polsce

W Polsce, zapotrzebowanie na witaminę D zwiększyło się znacząco w wyniku pandemii COVID-19. W 2019 r. sprzedano zaledwie 5 milionów opakowań suplementów z witaminą D, natomiast w ubiegłym roku ich liczba przekroczyła 12 milionów, co potwierdza trwający boom.

Rola witaminy D w organizmie

Krzywica, która od wieków przerażała rodziców, w końcu zyskała nowe światło w XX wieku. Okazało się, że witamina D odgrywa kluczową rolę w wchłanianiu wapnia i fosforu, co jest niezbędne dla zdrowych kości. Jednak nie tylko krzywica jest powodem, by dbać o właściwy poziom witaminy D. Badania pokazały, że jej niedobór może się wiązać z ryzykiem rozwinięcia się szeregu poważnych schorzeń, w tym chorób autoimmunologicznych i nowotworów.

Badania nad wysokimi dawkami witaminy D

Niestety, w kolejnych badaniach stwierdzono, że przyjmowanie wyższych dawek witaminy D nie przynosi oczekiwanych rezultatów w zapobieganiu poważnym chorobom. W badaniu opublikowanym w 2019 roku w "New England Journal of Medicine", które obejmowało 26 tysięcy uczestników, nie stwierdzono znaczącego wpływu suplementów witaminy D na występowanie nowotworów czy chorób serca.

Związek między niedoborem witaminy D a nowotworami

Co więcej, badania epidemiologiczne wykazały, że osoby z niedoborem witaminy D mają wyższe ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych. Przykładem może być analiza ukazana w „Journal of the National Cancer Institute”, która pokazała, że osoby z najniższym poziomem witaminy D w organizmie miały aż 31% wyższe ryzyko zachorowania na raka jelita grubego w ciągu pięciu lat, w porównaniu do tych, których poziom był dwukrotnie wyższy.

Stan zdrowia populacji w Polsce

W Polsce prawie 90% populacji zmaga się z niedoborami witaminy D. Badania przeprowadzone przez dr. hab. Pawła Płudowskiego wykazały, że jest to powszechny problem, który powinien skłonić do suplementacji. Naukowcy zalecają przyjmowanie 2000 IU dziennie w czasie, gdy słońca jest mniej, czyli od jesieni do wiosny, a podczas ekspozycji na słońce dawkę można zmniejszyć do 1000 IU.

Wpływ witaminy D na układ odpornościowy

Interesującym jest fakt, że witamina D działa na poziomie genomu wszystkich komórek w organizmie, co sprawia, że jest niezbędna dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego. Z Waldemar Samoliński, specjalista zdrowia publicznego zwraca uwagę na konieczność suplementacji, argumentując, że witamina D wykazuje ogromny potencjał ochronny przed różnymi chorobami, w tym chorobą Alzheimera i astmą.

Źródła witaminy D

Warto także brać pod uwagę, skąd czerpiemy witaminę D. Choć słońce jest najpopularniejszym źródłem tej witaminy, nie zawsze jest to wystarczające. Niektóre pokarmy, jak tłuste ryby, wiejskie jajka czy sery, także dostarczają witaminę D, ale w małych ilościach. Dlatego wiele osób, w tym lekarze, zaleca suplementację, aby zapobiec konsekwencjom zdrowotnym wynikającym z jej niskiego poziomu.

Podsumowanie

Stąd też, witamina D, choć nie jest lekiem w tradycyjnym rozumieniu, jest niezbędna do utrzymania dobrego zdrowia. Ostatecznie, decyzja o suplementacji powinna być podejmowana indywidualnie, w konsultacji z lekarzem!