W polskiej nauce zapanowało niepokojące zamieszanie. Ministerka przemysłu Marzena Czarnecka zdecydowała o odwołaniu Krzysztofa Kurka z funkcji prezesa Narodowego Centrum Badań Jądrowych (NCBJ), gdzie piastował stanowisko przez dekadę. Jak podano w oficjalnym komunikacie, decyzja ma na celu "usprawnienie funkcjonowania NCBJ, szczególnie w kontekście priorytetowego traktowania eksploatacji reaktora badawczego Maria."

Co spowodowało tę nagłą zmianę? Związane jest to z reaktorem atomowym Maria, który znajduje się w Otwocku. 31 marca wygasło zezwolenie na jego eksploatację, a nowa licencja nie została uzyskana na czas, co zmusiło do wyłączenia reaktora. Przerwa techniczna estymowana jest na dwa miesiące, z planowanymi pracami modernizacyjnymi.

Reaktor Maria to jeden z niewielu tego typu obiektów w Europie, mający swoją siedzibę w Otwocku-Świerku pod Warszawą. Ma kluczowe znaczenie w produkcji radioaktywnych izotopów wykorzystywanych głównie w diagnostyce i terapii onkologicznej. NCBJ jest odpowiedzialne za aż 10% światowej produkcji molibdenu-99 – kluczowego radioizotopu, którego produkcja jest ograniczona do zaledwie siedmiu działających reaktorów na całym świecie.

Kiedy możemy spodziewać się nowego dyrektora? Nowy lider NCBJ ma zostać wyłoniony w drodze konkursu, a ministerstwo będzie oczekiwało, że nowa osoba zaprezentuje oraz wdroży plan działania instytutu jako ważnego ośrodka badawczego, wspierającego rozwój energetyki jądrowej w Polsce, a szczególnie - reaktora badawczego Maria.

Warto zauważyć, że sytuacja z zezwoleniem na eksploatację reaktora Maria wzbudza zaniepokojenie w środowisku naukowym oraz w sektorze medycznym, który korzysta z produkowanych izotopów. Niezbędne jest szybkie działanie, aby nie zakłócać ciągłości badań oraz dostaw dla ośrodków medycznych.