İngiliz Antarktika Araştırmaları (BAS) öncülüğündeki uluslararası bilim insanları, Antarktika'nın buzul örtüsünün altındaki manzarayı detaylarıyla gözler önüne seren en kapsamlı haritayı tamamladı. Bedmap3 olarak adlandırılan bu çalışma, son 60 yılı aşkın dönemdeki araştırma verilerini bir araya getirerek, kıtanın daha önce görülmemiş bölümlerini keşif için gün yüzüne çıkardı.

Uçaklar, uydular, gemiler ve köpekli kızaklar aracılığıyla elde edilen verilerle oluşturulan harita, Antarktika'nın 27 milyon kilometrekarelik buzul örtüsünün altındaki gizli dağları ve derin kanyonları net bir şekilde ifade ediyor. Scientific Data dergisinde yayımlanan harita ile birlikte, kıtanın en kalın buz örtülerinin yerleri de gün ışığına çıktı. Önceki verilere göre Adélie Land'deki Astrolabe Havzası'nda olduğu tahmin edilen en kalın buz, Wilkes Land'deki bir kanyona kaydırılarak tespit edildi. Burada bulunan buzun kalınlığı 4.757 metre, yani Birleşik Krallık'taki Shard gökdeleninin 15 katı yüksekliğinde.

ANTARKTİKA'NIN ISINAN İKLİME TEPKİSİ

Bedmap3 haritası, bilim insanlarının Antarktika'nın buz tabakası ile yatağı arasındaki etkileşimleri incelemelerine olanak tanıyan önemli bir araç haline geldi. Bu yeni harita, sıcaklıkların artmakta olduğu bir ortamda, buz tabakasının nasıl hareket edeceğine dair daha iyi tahminler yapılmasını sağlayacak. BAS'ta buzul bilimci Dr. Hamish Pritchard, haritanın, buzul akışının nasıl gerçekleştiğini ve kıtanın iç yapısının bu akışı nasıl etkilediğini anlamalarına yardımcı olacağını vurguluyor.

GELİŞTİRİLMİŞ HARİTA YÖNTEMLERİ

Bedmap3, 2001 yılında başlatılan ve Antarktika'nın kaya yatağını haritalama amacını güden çalışmaların üçüncü ve en gelişmiş girişimi olarak dikkat çekiyor. Yeni harita, önceki verilere göre iki katından fazla veri içeriyor ve 500 metre aralıklarla işlenmiş veri noktalarına sahip. Bu sayede Doğu Antarktika, Güney Kutbu çevresi, Antarktika Yarımadası ve Batı Antarktika kıyıları gibi bölgelerdeki büyük bilgi boşlukları doldu. Ayrıca, derin vadiler ve kayalıklı dağlar gibi daha önce yeterince haritalanmamış alanlar da daha doğru bir şekilde temsil ediliyor.

Yeni uydu verileri, buz tabakasının yüksekliği ve şekli ile kıtanın kenarındaki yüzen buz raflarının kalınlığını daha doğru bir şekilde kaydetti. Bu veriler ayrıca, buzun okyanusla buluştuğu ve yüzeye çıkmaya başladığı karaya oturma hatlarının daha kapsamlı bir şekilde görünmesini sağladı.

Haritayla elde edilen bazı ilginç istatistikler ise şunlar:

- Antarktika'nın toplam buz hacmi (buz rafları dahil): 27,17 milyon km³

- Antarktika'nın toplam alanı (buz sahanlıkları dahil): 13,63 milyon km²

- Antarktika buzunun ortalama kalınlığı (buz rafları dahil): 1.948 m (buz rafları hariç: 2.148 m)

- Bütün buzların erimesi durumunda küresel deniz seviyesinde beklenen artış: 58 metre

BAS'ta haritalama uzmanı Peter Fretwell, “Bedmap3, Antarktika Buz Tabakasının daha önce düşündüğümüzden daha kalın ve daha büyük bir hacme sahip olduğunu gösteriyor. Bu durum, kıtanın kenarlarına sıcak okyanus suyunun girmesiyle erime riskinin arttığını ortaya koyuyor. Yani, Antarktika'nın daha savunmasız olduğunu söylemek mümkün.” diyor.

Bu yeni harita, Antarktika'daki buzulların gelecekteki davranışlarını daha iyi anlayabilmemiz için önemli bir adım olarak öne çıkıyor. Uzmanlar, bu verilerin iklim değişikliğiyle mücadelede de önemli bir kaynak olacağını vurguluyor.