ABD Başkanlığına Donald Trump'ın gelmesiyle birlikte, Amerikan bilim camiasında büyük bir dönüşüm meydana geldi. Trump yönetimi, bilimsel araştırmalara yönelik ciddi kısıtlamalar getirdi. Hava tahminleri, erken uyarı sistemleri ve tıbbi araştırmalar (kanser araştırmaları da dahil) gibi kritik alanlar bu durumdan etkilendi.

Eğitim kurumları, akademik hibeler kesildiği için doktorasını yapan öğrenciler dahil birçok lisansüstü öğrenci kabulünde ciddi düşüşler yaşadı. Bazı üniversiteler iş alımlarını dondurmak zorunda kaldı ve mevcut kabul tekliflerini iptal etti.

İngiliz The Guardian gazetesinin bildirdiğine göre, Fulbright araştırma bursları ile daha önce desteklenen 12.500’den fazla ABD vatandaşı ve ABD'de misafir edilen 7.400 yabancı akademisyenin fonları donduruldu. Bunun sonucunda bu kişilerin mali durumu zorlaştı.

En endişe verici olanı ise, Trump yönetiminin belirli üniversitelere özellikle hedef almasıydı. Columbia Üniversitesi'nden 400 milyon dolar, Johns Hopkins Üniversitesi'nden ise 800 milyon dolar fon çekilmesi sonucunda, bu üniversitelerin 2.000 kişiyi işten çıkarması gerekti.

Ayrıca, Filistin eylemleri bağlamında, üniversitelerdeki öğrencilerden biri, hukuka aykırı bir şekilde tutuklandı ve bu durum mevcut yabancı öğrenciler üzerinde caydırıcı etkiler yarattı. Zira Trump yönetiminin aldığı bu tür önlemler, gelecekte ABD'de eğitim almak isteyenler için büyük bir belirsizlik oluşturdu.

University College London'dan profesör Christina Pagel, "Bu bir kaos değil, bilinçli bir saldırı" diyerek, bu durumun bilimsel araştırmalara, akademik bağımsızlığa ve muhalefete yönelik bir baskı olduğunu vurguladı.

Tüm bu gelişmelerin ardından, Avrupa Birliği hükümetleri ve kurumları, ABD'deki akademik zorbalıklara karşı alternatifler geliştirmeye başladı. 7 Mart 2023 itibarıyla Fransa'daki Aix-Marseille Üniversitesi, iklim, sağlık ve astrofizik alanlarında çalışan 15 Amerikalı bilim insanını kabul edecek, üç yıllık ve 15 milyon euro bütçeli "Bilim İçin Güvenli Yer" adlı programı duyurdu.

Üniversitenin sözcüsüne göre, program duyurulduktan sonra bir günde 30 başvuru aldı. Toplamda ise 60’tan fazla başvuru yapıldığı kaydedildi. Aix-Marseille Üniversitesi, hem ulusal hem de Avrupa seviyesinde ‘bilimsel sığınma’ konseptinin genişletilmesi amacıyla diğer üniversiteler ve Fransız hükümetiyle iş birliği içinde çalışmalar yürütüyor.

Bu tür girişimlerin, bilim insanlarının güvenli ve destekleyici bir ortamda çalışmalarını sürdürmelerine olanak tanıyacağı açık. Fransa'nın bu adımı, Trump yönetiminden kaçan bilim insanları için yeni bir umut ışığı olurken, Avrupa'nın bilim alanında liderliğini yeniden kazanmasına da katkı sağlayabilir.