Giriş

Türkiye'de, böbrek yetmezliği vakalarının giderek artmasının en büyük sebeplerinden biri, diyabet ve obezitenin hızlı bir şekilde yayılmasıdır. Yanlış beslenme alışkanlıkları, hareketsiz yaşam tarzı ve genetik faktörler, kişilerin böbrek fonksiyonlarını zayıflatmakta ve zamanla kalıcı böbrek hasarlarına yol açmaktadır. Obezite ve diyabet, böbrek yetmezliğinin en önemli nedenleri arasında yer almakta ve bu durum göz ardı edilmemeli, acilen uygun tedavi yöntemleri uygulanmalıdır.

Kronik Böbrek Yetmezliği ve Artan Diyaliz Sayısı

Güven Hastanesi Nefroloji Uzmanı Prof. Dr. Yakup Ekmekçi, Türkiye'de kronik böbrek yetmezliği nedeniyle diyalize giren hasta sayısının her yıl artış gösterdiğini vurguladı. Son 20 yılda diyaliz hastası sayısındaki bu artış, mevcut problemin net bir göstergesidir. Türk Nefroloji Derneği'ne göre, 2003 yılında diyalize giren hasta sayısı 26,115 iken, bu sayı 2023 yılı itibarıyla 67,132'ye çıktı. Yani, son 20 yılda diyalize giren hasta sayısı neredeyse üç kat arttı ve bu durum alarm zillerini çalmaktadır!

Obezite ve Diğer Risk Faktörleri

Obezite, hipertansiyon ve diyabetin artan vakaları, böbrek yetmezliğinin en önemli sebepleri arasındadır. Obezite, sadece Türkiye'de değil, tüm dünyada ciddi bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Sağlıklı beslenme alışkanlıkları kazanmalı, hareket etmeyi ve egzersizi hayatımızın bir parçası haline getirmeliyiz. Sağlık alanındaki gelişmeler, insan ömrünü uzatmış, ancak kronik hastalıkların, özellikle diyabet ve hipertansiyonun yaygınlaşmasına neden olmuştur. Bu durum, kronik böbrek yetmezliğini artırmaktadır. Ayrıca, böbrek yetmezliği hastalarının en büyük sıkıntılarından biri, yeteri kadar böbrek bulamaması ve bu yüzden nakil imkânlarının az olmasıdır.

Kronik Böbrek Yetmezliğinin Diğer Organlara Etkisi

Kronik böbrek yetmezliği, yalnızca böbrekleri değil, birçok organı da olumsuz etkilemektedir. Kalp ve damar sistemi en çok etkilenen alanlardandır; bu hastalarda koroner arter hastalığı ve kalp yetmezliği riski artmaktadır. İskelet sistemi sorunları nedeniyle kemik erimesi ve deformiteler görülebilir. Anemi, hipertansiyon, cilt rahatsızlıkları ve cinsel işlev bozuklukları gibi başka sağlık sorunları da ortaya çıkabilir. Bu hastalığın sonuçları, hem yaşam kalitesini düşürmekte hem de bireylerin mali açıdan zorlanmalarına yol açmaktadır.

Tuz Tüketimi ve Etkileri

Tuz, böbreklerimizin düşmanıdır. Toplumda yaygın bir alışkanlık olarak yemeğe tuz eklemekteyiz. Ancak bu alışkanlık değişmeli; çünkü aşırı tuz tüketimi, hipertansiyonu artırır ve dolayısıyla böbrek yetmezliği riskini artırır. Hipertansiyon ve kronik böbrek hastalığının bir arada bulunması, böbrek hastalığının ilerlemesine ve kardiyovasküler olayların daha sık görülmesine sebep olmaktadır.

Kronik Böbrek Yetmezliğini Önlemek İçin Öneriler

Kronik böbrek yetmezliğini önlemek için neler yapmalıyız? Prof. Dr. Ekmekçi, tedavinin bir nefroloji uzmanı tarafından yapılmasının önemine dikkat çekerek, kilolarımızı sağlıklı bir şekilde vermemiz gerektiğini belirtti. Düzenli egzersiz ve dengeli beslenme ile bu hedefe ulaşabiliriz. Ayrıca, sigara ve tütün ürünlerinden uzak durmalı, kontrolsüz ilaç kullanımından kaçınmalıyız. Yeterli sıvı alımına dikkat etmemiz gerektiğini vurguladı. Orta yaştaki bireylerin günlük 2-2,5 litre su tüketmesi idealdir. Diyabet hastalarının iyi bir kan şekeri kontrolü, hipertansiyonu olanların ise düzenli kan basıncı takibi yapması önemlidir.

Erken Teşhis ve Kontrolün Önemi

Kronik böbrek yetmezliğinin erken teşhisi, böbrek hastalığı riski altındaki bireylerin düzenli hekim kontrollerine gitmesiyle mümkün olabilir. Bu kişilerin belirli aralıklarla muayene edilmesi, sorunların erken saptanmasını sağlamaktadır. Ancak hastalık ilerlemişse, tedavi seçenekleri sınırlı kalmaktadır; diyaliz veya böbrek nakli gibi yöntemler gündeme gelebilir. Düzenli doktor kontrolleri ile böbrek sağlığınızı koruyabilirsiniz!