İş

Cari Dengede Beş Ay Sonra İlk Açık Geliyor!

2025-01-13

Yazar: Elif

Türkiye'nin cari dengesi Kasım ayında 2,87 milyar dolar açık verdi. Bu durum, Mayıs ayından sonra ilk defa aylık düzeyde bir açık kaydedilmesi anlamına geliyor.

Ekonomistlerin Bloomberg anketinde cari dengenin 3,35 milyar dolar açık vermesi bekleniyordu, ancak gerçekleşen rakam bu beklentinin altında kaldı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) verilerine göre, 12 aylık cari açık Kasım'da 7,4 milyar dolara yükseldi. Ekim ayında bu rakam 7,1 milyar dolar düzeyindeydi. Yıllıklandırılmış verilere göre ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret dengesi de 54,6 milyar dolar açık verdi.

Kasım ayında çekirdek denge 3,4 milyar dolar fazla verdi. TCMB verilerine göre, altın ve enerji hariç cari işlemler hesabında elde edilen fazla bu şekilde gerçekleşti. Ödemeler dengesi tanımlı dış ticaret açığı 5,2 milyar dolar olarak belirlendi.

Hizmetler dengesinden kaynaklı net girişler Kasım ayında 3,7 milyar dolara ulaştı. Bu kalem altında, taşımacılık hizmetleri ve seyahat sektöründen elde edilen net gelirler sırasıyla 1,3 milyar dolar ve 2,6 milyar dolar seviyesinde kaydedildi.

Finansman tarafında ise 2024 yılı itibariyle Kasım ayı yıllıklandırılmış cari açığın finansmanında, net doğrudan yatırımlar 4,2 milyar dolar, net portföy yatırımları 14,1 milyar dolar ve krediler ise 24,6 milyar dolar katkı sağladı. Net efektif ve mevduatlar 8 milyar dolar, ticari krediler ise 4,9 milyar dolar negatif etki yarattı. Merkez Bankası'nın net rezerv artışı ise 4 milyar dolar oldu.

Ayrıca, Kasım ayında doğrudan yatırımlar kaynaklı net girişler 582 milyon dolar olarak kaydedildi. Yurt dışı yerleşiklerin Türkiye’ye yaptığı toplam doğrudan yatırımlar 1,1 milyar dolar artarken, yurt içi yerleşiklerin yurt dışındaki doğrudan yatırımları 557 milyon dolar yükseldi. Portföy yatırımları ise 1,2 milyar dolar düzeyinde net giriş kaydetti.

Resmi rezervlerde bu ay 1,3 milyar dolar net artış gözlemlendi. Ancak, net hata noksan kalemi 1,5 milyar dolar açık verdi. Ekim ayında bu açık 153 milyon dolar civarındaydı.

Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sosyal medyadan verilerle ilgili önemli değerlendirmelerde bulundu. Şimşek'in açıklamalarında, Ocak-Kasım dönemindeki cari açığın 5,6 milyar dolar olduğunu, yıllık cari açığın 2023 Mayıs ayına göre 48,2 milyar dolar azaldığını belirtti. Dış finansmana erişimin daha uygun koşullarla arttığını vurguladı. Son bir buçuk yılda reel sektör ve bankacılık sektörünün dış borç çevirme oranlarının sırasıyla yüzde 130 ve yüzde 150 seviyelerinde gerçekleştiğini ifade etti.

Şimşek, cari açığın sürdürülebilir seviyelere gerilemesinin programlarının en önemli kazanımlarından biri olduğunu belirterek, cari açığın milli gelire oranının yüzde 1’in altında olmasını ve 2024 hedeflerinin daha olumlu bir şekilde gerçekleşmesini beklediklerini sözlerine ekledi. Ancak Avrupa Birliği'ndeki zayıf talep, artan petrol fiyatları, güçlenen ABD doları ve düşen Euro/Dolar paritesinin cari denge üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceğine de dikkat çekti.

Bakan Şimşek, sürdürülebilir cari dengeyi korumak ve finansman kalitesini artırmak adına kararlılıkla programlarını uygulamaya devam ettiklerini vurguladı.