
Çin, 'Yapay Güneş' Projesinde Büyük Bir Başarı Elde Etti! Isı Değeri 100 Milyon Dereceyi Aştı
2025-04-02
Yazar: Mehmet
Çin'in Sıchuan eyaletindeki Chengdu şehrinde bulunan "Huanliu-3" (HL-3) isimli deneysel reaktör, güneşteki nükleer füzyon reaksiyonlarına benzer ısı değerlerine ulaştı. Devlet televizyonu CCTV'nin haberine göre, araştırmacılar reaktörün iyon ısısında 117 milyon derece, elektron ısısında ise 160 milyon dereceye ulaştığını duyurdu.
Reaktörün baş tasarımcısı Cong Vulu, bu başarıyı, füzyon performansında önemli bir atılım olarak değerlendirerek, "Bu, Çin'in füzyon araştırmalarının yanan plazma aşamasına girdiği anlamına geliyor," dedi.
Cong, HL-3 ile tamamen Çin'de geliştirilmiş ısıtma, kontrol ve tefsir sistemlerinin kullanıldığı bir reaktör tasarladıklarını da vurguladı. "Tokamak" olarak bilinen nükleer kaynak simülatörü, yüksek sıcaklıktaki plazmayı halka biçiminde bir manyetik alanda kontrol ediyor. Bu süreçte hidrojen atomları helyuma dönüşerek büyük miktarda enerji üretiyor.
Cong ve ekibi, rekordaki ısı değerlerine ulaşmak için büyük mikrodalga jeneratörleri ve yüksek enerjili parçacık ışınları kullanarak atom çekirdeğinin ısısını artırdı. Böylece, plazma çekirdeğindeki enerjiyi hapsedecek yeni bir yöntem geliştirilen ekip, ısıtma derecelerini sınırlayan istikrarsızlıkların üstesinden geldi. Ayrıca yüksek hassasiyetle kontrol ve tefsir araçlarıyla füzyon deneyleri için yeni küresel standartlar oluşturdu.
Çin'in "Deneysel Gelişmiş Süper İletken Tokamak" (EAST) adını verdiği bir başka plazma reaktörü de bulunuyor. Anhui eyaletinin merkezi Hefei'de kurulan EAST, daha uzun süreli plazma deneyleri için kullanılmakta. Ancak HL-3'ün, deneme ve araştırma dışında gerçek bir nükleer füzyon reaktörü geliştirilmesi amacıyla kullanılması hedefleniyor.
Nükleer enerji, fosil yakıtların yerine, daha temiz bir enerji kaynağı olarak öne çıkıyor. Eğer bu deneyler başarıyla sonuçlanırsa, enerji üretiminde devrim niteliğinde bir değişim yaşanabilir. Uzmanlar, nükleer füzyonun, enerji sorunlarına kalıcı bir çözüm olacağına inanıyorlar. Bu gelişme, global ısınma ve enerji bağımlılığı gibi sorunların üstesinden gelinmesine yardımcı olabileceği belirtiliyor. Çin, gelecekte bu alandaki çalışmalarını hızlandırarak enerji alanında lider konuma gelmeyi hedefliyor.