Bilim

Demans Hastalığının Erken Tanısında Yapay Zeka Devrimi!

2024-12-10

Yazar: Hatice

Sakarya Eğitim ve Araştırma Hastanesi'nden Uzm. Dr. Elif Sarıca Darol'un yürütücüsü olduğu TÜBİTAK destekli proje, demansın (bunama) erken dönem tanısında devrim yaratma potansiyeli taşıyor. Dünya genelinde 55 milyon insanın demans tanısı ile yaşadığı ve bu sayının her 20 yılda iki katına çıkacağı öngörülüyor. Dr. Darol, Alzheimer hastalığının demans vakalarının yüzde 60 ile 80'ini oluşturduğunu ifade etti.

Hafif bilişsel bozukluk (MCI) evresinde unutkanlık ve bilişsel problemler görülebiliyor; ancak bu dönem, mevcut tanı yöntemlerinin yetersizlikleri nedeniyle genellikle atlanıyor. Dr. Darol, "Mevcut tarama yöntemlerinin sosyal ve kültürel faktörlere bağlı olarak sunduğu zorluklar engelleyici oluyor," diye belirtti ve projenin bu sorunları aşmayı hedeflediğini vurguladı.

Alzheimer hastalığının beyin üzerindeki etkilerini inceleyen çalışmada, genellikle motor fonksiyonlarla ilişkilendirilen serebellumun bilişsel ve duygusal süreçlerdeki rolü ön plana çıkıyor. Yapay zeka ve derin öğrenme teknikleri kullanılarak, standart radyolojik görüntülerden yeni biyobelirteçlerin tespit edilmesi amaçlanıyor.

Dr. Darol, bu projenin başarılı bir şekilde tamamlanması halinde, erken tanı hızının ve doğruluğunun artacağını, aynı zamanda uzmanların iş yükünü hafifleten bir karar destek mekanizması oluşturulacağını belirtti. Ayrıca, demansın küresel maliyetinin 2019 yılında 1,3 trilyon dolara ulaştığı ve bu maliyetin yüzde 50’sinin hasta yakınlarının bakım maliyetleriyle ilişkili olduğunu hatırlattı. "Ülkemizde demansın erken tanı ve tedavisi sosyal ve ekonomik açıdan kritik bir öneme sahiptir," diyen Dr. Darol, projenin tamamlandığında Türkiye’nin ekonomik ve sağlık hedeflerine katkı sağlayacağını ifade etti.

Proje ekibi, Nöroloji ve Radyoloji alanlarından akademisyenlerin yanı sıra, mühendislik fakültesinden uzmanlar da içeriyor. Dr. Darol, Disiplinler arası bir nitelik kazandırdıkları için ekibinde yer alan isimlerin önemine dikkat çekti. Bu proje, demansın erken tanısında yeni bir dönemi başlatmayı ve yapay zeka destekli sağlık çözümleriyle toplumun sağlık sistemine önemli katkılar sunmayı amaçlamakta.

Demans ile mücadelede yapay zekanın rolünün giderek artmasıyla, bu tür projeler gelecekte daha fazla önem kazanacak ve hastalıkla ilgili farkındalık yaratması bekleniyor. Dr. Darol'un liderliğindeki ekip, Türk tıbbında önemli bir iz bırakmak için yola çıkmış durumda!