Dijitalleşme ve yapay zekadaki büyük gelişmeler, dünya genelinde istihdam piyasasında büyük bir değişim sürecini başlatıyor. Yapılan araştırmalara göre önümüzdeki beş yıl içinde mevcut işlerin yüzde 22'sinden fazlasının değişmesi bekleniyor. Türkiye'de özellikle öne çıkacak meslekler arasında robotik mühendisleri, yenilenebilir enerji mühendisleri ve otonom elektrikli araç uzmanları bulunuyor.

Sabancı Üniversitesi ve Türkiye Sanayici ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Rekabet Forumu (REF) kapsamındaki Dünya Ekonomik Forumu (WEF) 'İşlerin Geleceği Raporu', iki yılda bir hazırlanıyor. Bu rapor, işgücü piyasasındaki küresel değişimleri analiz eden çalışmalardan biri olarak dikkat çekiyor. Rapor, yetkinlik açığına dikkat çekerken, Türkiye'de bu sorunun aciliyet arz ettiğini vurguluyor. Dönüşümde belirleyici olacak faktörler arasında teknolojik gelişmeler, yeşil dönüşüm, ekonomik dalgalanmalar, jeoekonomik değişimler ve demografik dönüşümler sıralanıyor. WEF raporu, eğitim sisteminin bilim, inovasyon ve beceri odaklı hale getirilmesi gerektiğinin altını çiziyor.

BÜYÜK VERİ ÖNE ÇIKIYOR

Rapora göre, 2030 yılına kadar küresel çapta yaklaşık 170 milyon yeni iş yaratılması ve yaklaşık 92 milyon işin yerini yenilerinin alması bekleniyor. Küresel olarak en hızlı yükselen meslekler arasında büyük veri uzmanlığı, fintek mühendisliği, yapay zeka ve makine öğrenmesi uzmanlığı, yazılım ve uygulama geliştiriciliği yer alıyor. Türkiye açısından öne çıkan bulgular şu şekilde: - 2025-2030 dönemi boyunca dijital erişimin yaygınlaşması, işgücü piyasasını dönüştürecek temel faktörlerden biri olarak görünmektedir. - Türkiye’de en fazla talep görecek meslekler arasında robotik mühendisleri, yenilenebilir enerji mühendisleri ve otonom elektrikli araç uzmanları yer alıyor. - İşverenler, Türkiye’de iş başında kullanılan becerilerin yüzde 44’ünün 2030’a kadar değişime uğrayacağını öngörüyor. Küresel ortalama ise yüzde 39. - Yapay zeka ve büyük veri, teknolojik okuryazarlık, ağlar ve siber güvenlik en hızlı büyüyen beceriler olarak öne çıkarken; çok dilliliğin öneminin küresel ortalamanın üzerinde artması bekleniyor.

ÇALIŞAN DEĞİŞİM YORGUNLUĞU YAŞIYOR

İnsan kaynakları (İK) alanında araştırmalarıyla tanınan Gartner, 2025 yılı istihdam politikalarına ilişkin bir rapor yayımladı. 60 ülkeden 1400 İK liderinin katılımıyla oluşturulan raporda, iş gücünün değişen ihtiyaçları ve işe alım süreçlerinin yeniden şekillenmesi hakkında ipuçları yer alıyor. Gartner’ın 2025 raporuna göre işe alımda artık daha stratejik bir yaklaşımın gerekliliği öne çıkıyor. Raporda dikkate değer bulgular: - Çalışanların yüzde 73’ü, değişim yorgunluğu yaşadıklarını belirtmektedir. - Yüzde 74 oranında çalışan, yöneticilerinin değişim süreçlerinde yeterince etkili olmadığını ifade etmektedir. - İK liderlerinin yüzde 55’i, mevcut teknoloji çözümlerinin iş ihtiyaçlarını karşılamadığını bildiriyor.

YENİLİKLERİN ETKİSİ

Raporda, şirketlerin müşterileri ile iletişim kurdukları bir araç olarak kabul edilen chatbot’lar ve doküman otomasyonu gibi GenAI çözümlerinin, çalışan deneyimini iyileştirmede potansiyel sunduğu görülmektedir. Gartner'ın bu yılki raporu, İK liderlerinin dijitalleşme, çalışan memnuniyeti ve stratejik planlama ekseninde daha derinlemesine çalışmalarını gerektiğini ortaya koymaktadır. İş dünyası gelecekte hızla değişen bir ortamda ayakta kalabilmek için bu yeniliklere uyum sağlamak zorundadır. Özellikle eğitim sisteminin iş gücü talebine göre şekillendirilmesi ve stratejik yaklaşımlar geliştirilmesi elzem hale gelmektedir.