
Dünya'nın İç Çekirdeği Geriye Doğru Dönmeye Başladı! Neler Oluyor?
2025-03-28
Yazar: Zeynep
Güney Kaliforniya Üniversitesi Dornsife Koleji'nde Yer Bilimleri Profesörü Dr. John Vidale tarafından yürütülen araştırma, Dünya'nın iç çekirdeğinin yavaşlayarak geri dönmeye başladığını ortaya koydu. Bu şaşırtıcı değişim, gezegenimiz için derin sonuçlar doğurabilir.
Dünya, derinlerinde gizli bir sırrı barındırıyor. 1936 yılında Danimarkalı sismolog Inge Lehmann tarafından keşfedilen Dünya'nın iç çekirdeği, dönen gezegenimizin içinde bağımsız olarak dönen katı bir metal top gibidir. Ancak bu iç çekirdek, sadece bir yapı değil; derin yer bilimleri araştırmaları için bir kapı aralıyor.
Gizemli doğasına rağmen, iç çekirdeği, özellikle dönüş hızı ve yönüyle ilgili tuhaf özellikleri nedeniyle bilim camiasının ilgisini çekmiştir.
Son yıllarda yapılan tartışmalar, iç çekirdeğin dönüşünün sabit olmadığını, aksine yavaşlayarak geriye döndüğünü öne sürmüştür. 2023'te önerilen bir hipotez, Dünya'nın bir zamanlar Dünya'dan daha hızlı dönen iç çekirdeğinin şimdi daha yavaş döndüğünü öne sürmektedir.
Dünya'nın iç çekirdeğini incelemek, karanlıkta bir kitabı okumaya çalışmak gibidir. İç çekirdek doğrudan gözlem ya da örnekleme ile erişilemezdir. Bilim insanları, büyük depremlerden gelen sismik dalgaları ve çekirdek ile etkileşimlerini inceleyerek iç çekirdek hakkında bilgi edinmiştir.
Avustralya James Cook Üniversitesi'nde fizik bilimleri kıdemli öğretim üyesi Dr. Lauren Waszek, iç çekirdeğin farklı dönüş hızı ile ilgili olarak, "1970'ler ve 80'lerde bir fenomen olarak önerildi, ancak 90'lara kadar sismolojik kanıtlar yayımlanmadı," ifadelerini kullanmıştır.
Bu bulguların yorumlanmasında, doğru verilerin gözlemlenmesi ve toplanması konusundaki sınırlamalar nedeniyle tartışmalar olmuştur.
Dünya'nın manyetik alanı, yerçekimi kuvvetleri ve sıvı dış çekirdeğin akışı, çekirdeğin dönüş hızında değişikliklere neden olmaktadır. Bu "itme ve çekme", iç çekirdeğin sağlığı ve konumunu etkileyebilir. Çalışmalar, daha yavaş dönen bir çekirdeğin Dünya'nın ölümcül güneş radyasyonundan koruyan manyetik alanını etkileyebileceğini ve belki de günün uzunluğunu kısmen azaltabileceğini öne sürmektedir.
İç çekirdeğin dönüşünün gizemlerini çözmek, büyük bir potansiyele sahiptir. Bu araştırma, Dünya'nın derin iç kısmının nasıl oluştuğuna ve gezegenin tüm yer altı katmanlarındaki etkinliğin nasıl birbirine bağlı olduğuna dair heyecan verici bir bakış sunmaktadır. Örneğin, farklı zamanlarda meydana gelen depremlerden gelen sismik dalgalar, yıllar içinde çekirdek dönüşündeki değişiklikleri ortaya koymaktadır.
Dünya'nın iç çekirdeğinin bilinmeyenlerine daha derinlemesine daldıkça, birçok olasılığı keşfetmekteyiz. İç çekirdeğin dönüşü ile dış çekirdeğin hareketi arasındaki bu etkileşim, Dünya'nın manyetik alanını güçlendirmeye yardımcı olabilir. Ancak, iç çekirdeğin tam rolü daha fazla araştırmayı gerektirmektedir.
Kesin olan bir şey var; Dünya'yı anlama konusundaki yeni bir sınırın eşiğindeyiz. Gezegenimizin gizemlerine daha derinlemesine indiğimizde, belki de yeni bir dünya görüşü ortaya çıkaracağız. Bu keşif, hem bilim dünyasında hem de günlük yaşamımızda büyük etkilere yol açabilir.