Astronomlar, evrenin derinliklerinde çarpıcı bir keşifte bulundu. 12 milyar ışık yılı uzaklıkta, devasa bir su deposunun bir kuasar etrafında döndüğü tespit edildi. Bu keşif, Büyük Patlama'dan kısa bir süre sonra evrende oluşabilecek suyun varlığını gösteriyor ve astronomlara bu durumu inceleyerek erken evrenin sırlarını anlamak için bir fırsat sunuyor.

Keşfedilen su deposunun, Dünya okyanuslarının toplam hacminin 140 trilyon katı kadar su barındırdığı düşünülüyor. Bu muazzam su kaynağı, Güneşimizden yaklaşık 20 milyar kat daha ağır olan süper kütleli bir kara deliğin yakınında yer alıyor. APM 08279+5255 olarak adlandırılan kuasar, inanılmaz bir enerji yayarak çevresinde bulunan su buharının oluşmasını sağlıyor.

KUASAR NEDİR?

Kuasarlar, aşırı parlaklığa ve kütleye sahip gök cisimleridir. Yaydıkları enerji ve ışık miktarı o kadar büyüktür ki, bir galaksideki tüm yıldızların yaydığı enerjiden çok daha fazlasını üretebilirler. Bu keşif, astronomların uzun zamandır merak ettiği bir soruya ışık tutmuş oldu: Erken evrende bu denli büyük su kaynakları vardı mıydı?

NASA'dan bilim insanı Matt Bradford, bu keşfin önemini vurgulayarak, “Bu kuasarın çevresindeki ortam olağanüstü, çünkü önemli miktarda su üretiyor. Bu durum, suyun evrenin en erken anlarında bile mevcut olabileceğini gösteriyor,” dedi.

Bradford ve ekibi, APM 08279+5255'i ve merkezindeki kara deliği ayrıntılı bir şekilde inceledi. Kara delik, çevresindeki gaz ve tozu tükettikçe aşırı miktarda ısı üretiyor. Bu sayede, bilim insanları daha önce hiç bu kadar uzak mesafelerde su moleküllerini keşfetmeyi başardılar.

Kuasarlar, sıradan yıldızlardan çok farklıdır. Uzak galaksilerin enerji dolu merkezlerinde yer alan ve etraflarındaki tüm yıldızların ışığını gölgeleyen son derece parlak nesnelerdir. Bu muazzam enerji merkezi, çevresindeki maddeleri emerek yüksek ısı üretiyor ve süper kütleli kara deliklere ev sahipliği yapıyor.

Son gözlemler, kuasarın etrafında yüzlerce ışık yılı boyunca uzanan bir su buharı bulutunu ortaya çıkardı. Bu su buharı, Dünya standartlarına göre seyrek görünse de Samanyolu'ndaki benzer bölgelere kıyasla son derece sıcak ve yoğundur. Bu durum, kuasarın etrafındaki gazın ısınmasına sebep olan radyasyon yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca, bilim insanları karbon monoksit gibi diğer molekülleri de tespit ederek, bu kara deliğin beslenmesini sağlayacak materyallerin potansiyeline işaret ediyor. Belirsizlikler devam etse de, bu kara deliğin kütlesinin altı kat artabileceği öngörülüyor. Keşfedilen gazın bir kısmı yeni yıldızların oluşumuna katkıda bulunabilecekken, diğer bileşenler uzaya geri atılabilir.

ERKEN DÖNEMLER İÇİN IŞIK TUTUYOR

Bu keşif, evrenin erken dönemlerindeki koşullara ışık tutarken, su buharının bu kadar uzak mesafelerde bulunması, yaşamın temel taşlarının evrendeki varlığını gösteriyor. Su, yıldız ve galaksi evriminde kritik bir rol üstleniyor ve gaz bulutlarını soğutarak çökmesini ve yıldızların oluşumunu sağlıyor. Keşif, bilim dünyasında büyük heyecan yaratırken, yine de evrendeki suyun ve dolayısıyla yaşamın kökenlerini anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç olduğu belirtiliyor.