Son dönemde yapılan araştırmalar, Ay'ın iç yapısı hakkında çarpıcı bilgiler sunuyor. Bilim insanları, Ay’ın çekirdeğinin katı mı yoksa erimiş mi olduğunu belirlemeye yönelik süregelen tartışmalara ışık tutan önemli bulgulara ulaştı. Bu bulgular, Ay’ın ve dolayısıyla Güneş Sistemi’nin geçmişini daha iyi anlamamıza yardımcı olmayı hedefliyor.

Fransa'daki Ulusal Bilimsel Araştırma Merkezi'nden astronom Arthur Briaud liderliğindeki ekip, araştırmalarında Ay'ın manyetik alanının gelişimini değerlendirdi ve Güneş Sistemi'nin ilk dönemlerinde Ay'a yapılan bombardımanın zaman çizelgesine dair yeni bilgiler elde etti. Araştırmalar, sismik verilerle Ay’ın iç yapısını anlayabilmenin en etkili yolu olduğunu gösteriyor.

Lazer ile Ay'ın Gizemlerini Çözmeye Çalışıyorlar

Briaud ve ekibi, Ay’ın çeşitli özelliklerini profilini çıkarmak için uzay görevlerinden ve Ay lazer menzil deneylerinden elde edilen verileri kullandı. Araştırmalarında, Dünya ile olan yerçekimi etkileşimlerinden kaynaklanan deformasyonlar ve Dünya’ya olan uzaklıktaki değişiklikler incelendi.

Gözlemsel verilerle en yakın eşleşmeyi bulmak için farklı çekirdek tipleri üzerinde modelleme yapıldı. Buradan birkaç ilginç bulgu elde edildi. Özellikle, Ay mantosunun derinliklerindeki aktif devrilmeyi tanımlayan modeller, daha önceki teorilerle benzerlik gösteriyor.

Bu aktivite, Ay'ın içindeki daha yoğun materyalin merkeze doğru süzüldüğünü ve daha az yoğun malzemenin yüzeye doğru kaydığını gösteriyor. Uzmanlar, bu durumu Ay’ın volkanik bölgelerinde belirli elementlerin varlığını açıklamak için bir yol olarak öneriyor.

Ay’ın Çekirdeği Dünya’nın Çekirdeğine Çok Benziyor

Ekip, Ay’ın çekirdeğinin yapısının Dünya'nın çekirdeğiyle oldukça benzer olduğunu buldu. Dış çekirdeğin yarıçapı yaklaşık 362 kilometre (225 mil), iç çekirdeğin ise yaklaşık 258 kilometre (160 mil) olarak belirlendi. Bu, Ay’ın tüm yarıçapının yaklaşık %15’ine denk geliyor. İçi katı olan çekirdek, metreküp başına yaklaşık 7.822 kilogram yoğunluğa sahip, bu da demirin yoğunluğuna oldukça yakın.

Ayrıca, 2011 yılında NASA tarafından yapılan başka bir çalışmada da benzer sonuçlar elde edilmiş, Ay’ın iç çekirdeğinin katı olduğu ve yoğunluğunun yaklaşık 8.000 kilogram/metreküp civarında olduğu tespit edilmişti. Bu, Ay’ın iç yapısı için oldukça güçlü bir kanıt olarak değerlendiriliyor.

Ay’ın oluşumundan kısa bir süre sonra, yaklaşık 3.2 milyar yıl önce, güçlü bir manyetik alana sahip olduğu biliniyor. Ancak bu manyetik alan zamanla zayıflamaya başladı. Manyetik alanın kaybolması, çekirdekteki hareket ve konveksiyon ile doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle, Ay’ın çekirdeğinin yapısı ve işlevi, onun manyetik alanının neden ve nasıl kaybolduğuyla da bağlantılıdır.

İnsanlığın Ay’a geri dönme umudunun daha da güçlendiği bu günlerde, elde edilen bu bulguların, gelecekteki astronot görevleri için önemli bir temel oluşturacağı belirtiliyor. Araştırmanın detayları ise önde gelen bilim dergisi Nature'da yayınlandı ve ilk kez Mayıs 2023’te okuyucuyla buluştu. Bu çalışmalar, Ay ve Güneş Sistemi hakkında daha fazla bilgi edinme arayışımızda heyecan verici bir adım olarak değerlendiriliyor.