Güç Dengesi Değişiyor! Uzun Yıllar Yerinde Sayan ABD Çaresiz
2025-04-21
Yazar: Elif
Rekabetin Yeni Yüzü: ABD ve Çin
Trump'ın politikalarının ardından ABD, Çin ile olan rekabetinde giderek daha fazla düşünülmesi gereken bir durumla karşı karşıya. Teknolojiden ticarete, para biriminden siber güce kadar genişleyen bu rekabet, uluslararası ilişkilerin dinamiklerini ciddi şekilde etkiliyor.
1. Yarı İletkenler: Çin'in Altın Çağı
Bir zamanlar yankesiciliği ile tanınan yarı iletkenler, Çin’in en güçlü kazanım alanı haline geldi. Washington’un Huawei’ye uyguladığı ambargolar, Çin’i durdurmadı. Son üç yılda yerli çip üretimine 1,5 trilyon yuan yatırım yaparak büyük bir atılım gerçekleştirdi. Örneğin, daha önce zayıf olduğu 14nm çipleri artık yerel düzeyde üretme kapasitesine ulaştı.
2. Elektrikli Araçlar: Tesla'nın Liderliği Sarsılıyor
Dünyanın en büyük elektrikli araç üreticisi Tesla, 2024 yılı itibarıyla Çinli BYD'ye liderliğini kaptıracak gibi görünüyor. BYD, global satışlarda Tesla'yı geride bırakmayı başardı. Çin, lityumdan kobalta kadar önemli elementlerin üretiminde büyük bir üstünlük sağlıyor.
3. Yapay Zeka: Çin Üstünlüğü
Silikon Vadisi etik sorunlarla boğuşurken, Çinli yapay zeka firmaları büyük bir sıçrama yaptı. Stanford'un Yapay Zeka Endeksi'ne göre, Çin şu anda ABD ve AB'nin toplamından daha fazla hakemli yapay zeka makalesi yayımlıyor.
4. Uzay Teknolojisi: Hipersonik Sıçrama
Pentagon, 2021'de Çin'in test ettiği hipersonik sızılma aracını görünce şoke oldu. Atmosferin dışında iz bırakmadan hareket edebilen bu teknoloji, ABD’nin sahip olmadığı bir yetenek olarak değerlendiriliyor.
5. Kuantum ve Siber Güvenlik: Geleceğin Temelleri
ABD, kuantum alanında teorik atılımlar peşindeyken, Çin operasyonel kuantum iletişim ağlarını hayata geçirdi. Çin’in kuantum güvenlik mimarisi, ülkenin lojistik hatlarını da kapsıyor.
6. Finansal Yenilik: Doların Gölgesinde Yeni Bir Oyuncu
Dünyada hala etkili olan dolar, Çin’in CIPS sistemi ile tehdit altında. CIPS, yılda 400 milyar ABD dolarının üzerinde işlem gerçekleştiriyor. Eğer dijital yuan ile birleşirse, dolara meydan okuyan bir alternatif sunabilir.
Sonuç: Yeni Bir Düzenin Kapıları Açılıyor
Çin, ABD’nin küresel liderliğini sorgulattığı bu süreçte ideolojik çatışmayı bir kenara bırakarak, küresel güç mücadelesine girmiş durumda. Bu yeni mücadele, uluslararası ilişkilerdeki dengeleri değiştirecek ve yeni bir düzendin kapılarını aralayacak.