Her 10 Yetişkinden 1'inde KOAH Riski! Neleri Bilmeliyiz?
2024-11-19
Yazar: Elif
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi (ESOGÜ) Tıp Fakültesi Göğüs Hastalıkları Ana Bilim Dalı öğretim üyesi ve Türk Toraks Derneği Batı Anadolu Şube Başkanı Doç. Dr. Şenay Yılmaz, Dünya KOAH Günü nedeniyle önemli açıklamalarda bulundu.
Her yıl kasım ayının üçüncü haftasında tüm dünyada KOAH günü etkinlikleri düzenlendiğini belirten Doç. Dr. Yılmaz, Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı'nın (KOAH) nefes darlığı, öksürük ve balgam gibi kalıcı solunum şikayetleri ile ortaya çıkan önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalık olduğunu vurguladı. "Dünyada her 10 yetişkinden 1'i KOAH hastasıdır. Ülkemizde doktor tanılı KOAH sıklığı ise 45 yaş üstü bireylerde ortalama yüzde 8,8’dir,” dedi.
Tütün kullanımı ve hava kirliliği KOAH riskini artıran başlıca etkenler arasında yer almaktadır. Özellikle kentlerde artan hava kirliliği, fosil yakıtların kullanımı ve biyokütle yakıtların dumanı KOAH hastalığına yol açan risk faktörleridir. Yapılan araştırmalar, KOAH hastalarının yüzde 80’inin sigara içtiğini göstermektedir. Özellikle sigara, hastalığın en yaygın nedenidir.
“Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı, yaşam kalitesini ciddi şekilde etkileyen bir rahatsızlıktır. Hastaların şikayetleri ilerledikçe yaşam standartları da düşmektedir,” diyen Doç. Dr. Yılmaz, yetersiz beslenme, çocukluk döneminde geçirilen akciğer enfeksiyonları ve çevresel kirleticilere maruziyetin KOAH gelişiminde etkili olduğunu söyledi. Ayrıca, küresel iklim değişikliği nedeniyle ortaya çıkan aşırı hava olayları ve orman yangınlarının KOAH sıklığını artıracağına dikkat çekti.
KOAH belirtileri arasında öksürük, balgam, nefes darlığı ve bazı durumlarda yorgunluk yer almaktadır. Tanı, basit bir nefes ölçüm testiyle koyulabilmektedir. Bu test, hava akımında azalma olup olmadığını belirlemekte kullanılmaktadır. KOAH’ın önlenmesinde veya hastalığın ağırlaşmasının engellenmesinde ilk adım risk faktörleriyle mücadele etmektir.
Uzmanlar, hava kirliliği yoğun olan bölgelerde maske kullanılmasını önermektedir. KOAH tanısı konulan bireylerin bu risk faktörlerinden uzak durmaları, sağlıklı beslenmeleri ve günlük egzersiz yapmaları büyük önem taşımaktadır. Bu nedenle, KOAH hastaları yaşadıkları bölgedeki hava kalitesini, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Ulusal Hava Kalitesi İzleme Ağı'ndan takip edebilirler.
Bunun yanı sıra, KOAH tedavisinde ‘inhaler’ adı verilen solunum yoluyla uygulanan ilaçlar kullanılmaktadır. Hasta için grip ve zatürre aşılarının yapılması da son derece önemlidir. Hafif vakalarda, evde oksijen tedavisi ve solunum cihazı uygulamalarına ihtiyaç duyulabilir.
Hastalar için akciğer rehabilitasyonunun uygulanması, günlük yaşam kalitelerini artırmaktadır. Akciğer sağlığınızı korumak için tütün ürünlerini kullanmaktan kaçının, iç ortam hava kalitesine dikkat edin, dengeli beslenin, düzenli egzersiz yapın ve iklim değişikliğine duyarlı olun. Unutmayın, KOAH önlenebilir bir hastalıktır ve yaşam tarzı değişiklikleriyle kontrol altına alınabilir!