Birçok insanın çocukluk hayali olan 'ışınlanma' gerçeğe dönüşmek üzere! Aydınlık yazar Uğur Güven, bugünkü köşe yazısında ışınlanmanın mümkün olabileceğini öne sürdü. Araştırmacıların yaptığı çalışmalar, 44 kilometrelik mesafede kuantum ışınlanması gerçekleştirdiğini kaydeden Güven, 2050 yılında ışınlanmanın gerçek olabileceğini belirtti.

Güven'in yazısı, son teknoloji sayesinde foton veya parçacık havuzlarının bir yerden başka bir yere taşınmasının yani 'ışınlanmanın' mümkün hale geldiğini vurguluyor. Bu kuantum mekaniği fenomeni 'kuantum taşınması' olarak biliniyor. Gelişmiş iletişim teknolojileri ve süper hızlı kuantum bilgisayarlar, kuantum ışınlanmasının uygulanabileceği alanları genişletiyor. Bu noktada Heisenberg’in belirsizlik ilkesi, her ölçümün parçacığın durumunu değiştirdiğini hatırlatıyor.

Özellikle kuantum dünyasında, birbirlerinden bağımsız olarak aynı şekilde davranan parçacık çiftleri oluşturulabiliyor. Eğer bu parçacıklardan birini 'ölçerseniz', ikinci parçacığın durumu da etkileniyor. Einstein’ın tanımladığı 'hayalet mesafe etkisi', bu olayı açıklıyor ve bilim insanları bugün bu etki üzerinden Einstein-Podolsky-Rosen paradoksunu tartışıyorlar.

Sonuç olarak, bir ışınlayıcı, ulaşmak istediği parçacığı tamamen ölçmek zorunda değil. Einstein-Podolsky-Rosen paradoksunun ilk fikri sayesinde ölçemediği bilgileri hayalet mesafe etkisi kullanarak iletebiliyor. Yani ışınlanma, fizik yasalarını ihlal etmiyor. Ancak şu an için sadece birkaç parçacığın ışınlandığı kabul ediliyor.

Kuantum ışınlanmasının ilk başarılı deneyi 1998 yılında Anton Zeilinger tarafından gerçekleştirildi. Zeilinger grubu, dolanıklık takasını deneysel olarak gösterdi ve kuantum kriptografisini uygulayan ilk grup oldu. Zeilinger, bağımsız bir kübitin kuantum ışınlanmasını gerçekleştiren kişi olarak tanınıyor.

Bunun yanı sıra, 2023 yılında araştırmacılar, çoklu kuantum hafızaları kullanarak 1 kilometre mesafedeki kuantum bilgilerini bir fotondan katı hal kübitine ışınlayabildi. 2015’te ise dolanık fotonlar aracılığıyla kuantum bilgilerini 150 metre mesafeye taşımayı başardılar. 2020’de, araştırmacılar başarılı bir şekilde toplam 44 kilometre mesafede kuantum ışınlanması gerçekleştirdi. 2015 yılında ise optik fiber kullanılarak 102 kilometre mesafede kuantum ışınlanması için bir rekor kırılmıştı.

Görüldüğü üzere, ışınlanma teknolojisi anlamında ciddi ilerlemeler kaydedildi. Ancak unutmamak gerekir ki bir insanın bin milyar parçacıktan oluştuğu düşünülürse, bütün bir insanı ışınlamak teknoloji açısından oldukça karmaşık bir iş olacaktır. Fakat teknoloji böyle hızla gelişirse, belki de 30 yıl içinde ışınlanma gerçekleşebilir.

Geçmişe baktığımızda, 1970 yılında doğanların yetiştiği dönemde televizyon programları, bilgisayarlar, internet ve yapay zeka yoktu. Ama 30 yıl sonra, yani 2000 yılında bunların hepsi hayatımızda yer aldı. Bugün ise 1970’lerin hayal edemeyeceği birçok teknoloji mevcut. Yani gelecekte, 2050 yılında ışınlanma teknolojisinin ne kadar basit hale geleceği düşünülürse, bugün için zor görünen ışınlanma 30 yıl içinde gerçek olabilir!