İstanbul'da yaşanan kentsel dönüşüm, kiraları roket hızıyla artırırken, mahallelerin vazgeçilmezi olan küçük esnaf zor günler geçiriyor. Bakkal, manav ve terzi gibi işyerleri yüksek kiralar yüzünden aynı semtte dükkan bulamaz hale geldi ve birçok işyeri kepenk kapatmak zorunda kaldı. İstanbul Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği (İSTESOB) Başkanı Faik Yılmaz, bu durumu ‘esnafı olumsuz etkileyen bir felaket’ olarak nitelendirerek, çözüm bulunması gerektiğini vurguladı.

İSTESOB'un verilerine göre İstanbul'da yaklaşık 270 bin esnaf ve sanatkâr mevcut. Bu işyerlerinin %80'i dar sokaklar ve mahalleler içinde faaliyet gösteriyor. Kentsel dönüşümle yenilenen binalardaki kiralar, semtten semte %100 ile %400 arasında artış göstermekte. Bu astronomik rakamlar, küçük esnafı ciddi anlamda tehdit ediyor.

Başkan Yılmaz, kendisine ait iş yerinden çıkmak zorunda kalan birçok esnafın uygun fiyatlı dükkan bulamadığına dikkat çekiyor. “İşini devam ettirmek isteyenler yüksek kiralara taşınıyor, maliyetlerini karşılayamayan, yeni dükkan bulamayan esnaf ise kepenk kapatıyor. Kalfalıktan ustalığa geçenler bile dükkan bulmakta sıkıntı çekiyor. Bu durumda birçok meslek yok olma tehlikesiyle karşı karşıya” dedi. Yılmaz, mahallelerin ekonomik canlılığını korumak için mini sanayi siteleri kurulmasını önerdi.

Kiraların Şok Edici Artışı

Bakkal Ercan Aslan, “27 yıldır aynı yerde bakkallık yapıyorum. Müşteri alışkanlığı son derece önemlidir. Eski dükkanımın yanına 4 katı kiraya taşındım, yoksa müşteri kaybetmek istemiyorum” dedi. Uzun yıllardır aynı dükkanında çalışan marangoz Yavuz Karamürsel ise, “Şimdi müşterilerimden uzak bir dükkan için 45 bin TL kira vereceğim,” şeklinde dert yanıyor. Elektrikçi Ersan Kubal da, “Yeni yere %100 zamlı olarak taşındım. Burası için de kentsel dönüşüm kararı çıkacak,” diye kaygılarını paylaşıyor.

Bir diğer esnaf, “30 yıldır aynı dükkanın sahibiydim. Aynı semtte uygun kirada dükkan bulamayınca mesleği bıraktım,” diyor. İstanbul’da bu yıl en yüksek işyeri kira artışı Bağdat Caddesi, Karaköy, İstiklal Caddesi ve Başakşehir Göl Parkı bölgesinde gerçekleşti.

Kira Krizinin Çözüm Yolları Neler?

Uzmanlar, İstanbul'daki yüksek kira artışlarının önüne geçmek için yerel yönetimlerin denetim mekanizmalarını güçlendirmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Ayrıca, esnaf için oluşturulacak destek programları ve uygun fiyatlı dükkanlar da bu sorunun çözümüne katkı sağlayabilir. İstanbul genelinde büyük bir dönüşüm yaşanırken, kentin ruhunu temsil eden küçük esnafın korunması gerektiği unutulmamalıdır.