Pazartesi günü milyonlarca İsveçli, olası bir savaşa ya da beklenmedik kriz durumlarına nasıl hazırlanmaları gerektiğine dair bilgilendirici kitapçıklar almak için sıraya girdi. Bu kitapçık, 'Kriz ya da savaş gelirse' adıyla anılıyor ve altı yıl önce basılan ilk versiyonuna kıyasla, İsveç hükümetinin, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sonrası yaşanan kötüleşen güvenlik durumu nedeniyle güncellendi. Kapsamı da bir hayli genişledi.

Finlandiya, kendi 'Olaylara ve Krizlere Hazırlık' isimli rehberini internet üzerinden yayımladı. Norveçliler de aşırı hava olayları, savaş ve diğer tehditler karşısında, bir hafta boyunca kendi başlarına nasıl idare edeceklerini anlatan broşürler aldı. Finlandiya’nın dijital broşüründeki detaylı askeri çatışma bölümü, hükümet ve Cumhurbaşkanı’nın silahlı bir saldırı durumunda atacağı adımları da ele alıyor. Finlandiya makamlarının 'kendini savunmaya iyi hazırlandığı' vurgulanıyor.

Söz konusu durum, İsveç'in geçen yıl Moskova'nın Ukrayna’yı işgali sonrasında NATO'ya katılmasıyla daha önemli hale geldi. Norveç ise NATO'nun kurucu üyelerinden biri olarak, bu konudaki hazırlıklarını artırmaya devam ediyor.

İsveç hükümeti, bu kitapçıkların her hane için basılmamasına karar verdi çünkü dijital versiyonların daha kolay güncellenebileceğini düşünüyor. Norveç ise Sivil Savunma Kurumu (DSB) aracılığıyla 2,2 milyon fiziksel kopya dağıttı.

Norveç’teki malzeme listesinde, konserve fasulye, enerji barları ve makarna gibi uzun ömürlü gıdalar ile nükleer bir kaza durumunda kullanılmak üzere iyodin tabletleri de yer alıyor. Oslo hükümeti, 2018’de ilk versiyonu dağıtmıştı fakat son yıllarda iklim değişikliği nedeniyle aşırı hava koşullarının riskleri arttığı için bu hazırlıkları güncellemeye karar verdiler.

İsveçliler için sivil savunma kitapçıkları yeni bir kavram değil. 'Savaş Gelirse' adlı ilk baskı II. Dünya Savaşı sırasında yayımlanmış ve Soğuk Savaş döneminde güncellenmişti. Fakat bu kitabın içeriğinde bir değişiklik göze çarpıyor: 'İsveç başka bir ülkenin saldırısına uğrarsa, asla boyun eğmeyecek.' Bu mesaj, ülkedeki savunma yaklaşımının değiştiğinin bir göstergesi.

İsveç Sivil Savunma Bakanı Carl-Oskar Bohlin, son günlerde global durumun değiştiğini ve bu nedenle İsveç hanelerinin de bu durum karşısında bilgi seviyesinin yükseltilmesi gerektiğini belirtti. Hükümet, ülkesinde bir savaşın yaşanabileceği ihtimalini göz önünde bulundurarak hazırlıkları artırıyor. Finlandiya, uzun bir sınır paylaşımında bulunduğu Rusya ile geçmişte savaşı tecrübe etmiş ve her zaman yüksek seviyeli bir savunma yapısına sahip olmayı sürdürmüştür. Bu benzersiz durum, Finlandiya'nın kriz zamanlarında daha önceden hazırlıklı olmasını sağlıyor.

27 yaşındaki Melissa Eve Ajosmaki, Ukrayna’daki savaş patlak verdiğinde endişelendiğini belirtiyor. 'Ailem Finlandiya'da olduğu için, 'Bir savaş çıkarsa ne yapmalıyım?' sorusu aklımdan çıkmıyor.' Kitapçıkların içinde, farklı senaryolarda yapılması gerekenler ve kriz anında vatandaşların kendi kendilerine nasıl yardım edebilecekleri ile ilgili talimatlar bulunuyor.

Finlilere, kış aylarında -20 dereceye kadar düşen sıcaklıklarda günlerce elektriksiz kalabilecekleri anlatılıyor. Ayrıca, iyodin tabletleri, pişirmesi kolay gıdalar, evcil hayvan yiyecekleri ve yedek güç kaynakları gibi malzemelere de yer veriliyor. İsveç'teki liste ise patates, lahanalar, havuçlar, yumurtalar ile konservelenmiş sos ve çorbaları içermekte.

67 yaşındaki ekonomi uzmanı Ingemar Gustafsson, bu kitapçıkların daha önceki versiyonlarını hatırlayarak, yeni dönemin getirdiği gerçeklerle birlikte insanların nezaketle de olsa kendilerine nasıl yardımcı olabileceklerini içselleştirdiklerini ifade ediyor. Kriz ve savaş senaryoları artık sadece geçmişe not düşülen bir olgu değil; her üç ülkenin halkı, gelecekte olası bir çatışmaya karşı her an teyakkuzda olmanın önemini kavrıyor.