Suriye’deki gelişmeler gözleri üzerine çekmeye devam ediyor. Saha da yaşanan hareketlilik, neredeyse her saat değişiklik gösteriyor ve bu durum, uluslararası masada da yankı buluyor. Özellikle Ankara merkezli yoğun diplomasi trafiği, global ve bölgesel düzeyde hızlı bir şekilde gelişiyor.

Türkiye’nin Suriye’deki normalleşme çabaları, Esad’ın pişmanlık durumu ve ruh hali hakkında yoğun tartışmalara yol açıyor. Esad, Türkiye'nin normalleşme isteğine karşılık, ‘Türk askerleri Suriye’den çekilmelidir’ gibi açıklamalarla direniş gösteriyor. Ancak bu tutum, Rusya'nın konumunu etkileyen bir faktör. Zira Ankara-Moskova hattında sağlanmaya çalışılan normalleşme, Esad’ın bu tutumu yüzünden kesintiye uğramış durumda.

Dışişleri Bakanı Lavrov’un, geçtiğimiz ay yaptığı açıklamada, ‘Şam yönetimi Türk askerinin Suriye’den çekilmesini istiyor’ demesi, Rusya’nın durumu anlamak konusundaki ısrarını vurguluyor.

Gerçekten de, Esad rejiminin Moskova’nın tavsiyelerini dinlememesi, Rusların işini zorlaştırıyor. Eğer Rusya olmasaydı, Suriye’deki Esad rejimi şu an varlığını sürdüremezdi; bu, uluslararası arenada bilinen bir gerçek. Şimdi ise Esad’ın yeniden muhalifleri durdurmak için Rusya'dan yardım istemesi gözlemleniyor. Fakat bu yardımın yeterli olup olmayacağı belirsizliğini koruyor.

Putin’in Esad üzerindeki etkisinin ne ölçüde olduğu ve bu durumun gelecekteki bir çözüm için ne anlama geldiği oldukça önemli.

Son günlerde Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’ın İran Dışişleri Bakanı ile yaptığı görüşme sonrasında yaptığı açıklamalar dikkat çekici oldu. Fidan, ‘Muhalefetin meşru taleplerinin göz ardı edilmesi ve rejimin siyasi sürece samimi bir şekilde dahil olmaması bir hataydı’ dedi. Bu sözler, Suriye’nin geleceği açısından kaygı verici bir durumu dile getiriyor.

Rusya destekli Esad’ın muhaliflere karşı tavrı da bilinen bir gerçek. Esad, muhaliflerini düşman olarak görmeye devam ediyor ve bu durum, Suriye'deki iç savaşın sonlandırılması çabalarını zora sokuyor. Önceki af taleplerinin bile sonuç vermediği, birçok muhalifin hapsedilerek yargılanması veya kaybolmasıyla ortaya çıkıyor.

Astana süreci çerçevesinde bugün Doha’da Türkiye, Rusya ve İran arasında gerçekleşecek dışişleri bakanları zirvesi oldukça merakla bekleniyor. Esad’ın geleceği ve muhaliflerle görüşme konusundaki Rusya’nın ikna etme çabaları, toplantının önemli bir gündem maddesi olacak.

Lavrov'un, ‘Esad bizi dinlemiyor’ eleştirilerini yineleyip yeine ‘tutun masaya’ demesi ihtimali de var. Bunun yanında Esad’dan vazgeçme kararı alınıp alınmayacağı ise merak edilen diğer bir konu. Dolayısıyla bu zirve, Rusya için bir samimiyet sınavı olacak.