Dünyanın ilk nükleer atık mezarı Finlandiya’da açılıyor! 450 metre derinliğe inşa edilen bu dev proje, insanlık tarihinin en uzun vadeli güvenlik planlarından biri olarak tasarlandı. Doğa dostu bir yaklaşım sergileyen Onkalo, sadece nükleer atıkları güvenli bir şekilde saklamakla kalmıyor, aynı zamanda çevresel etkileri de göz önünde bulunduruyor.

Onkalo, altı mil uzunluğunda karmaşık bir tünel sistemi ile inşa edildi ve 2019 yılında Finlandiya'nın atık yönetim kurumu Posiva tarafından hayata geçirildi. Bu eşsiz proje, nükleer enerji konusunda bir devrim niteliği taşıyor.

UZUN VADELİ GÜVENLİK PLANI

Proje kapsamında, nükleer atıklar su geçirmez bakır bidonlar içerisinde saklanacak. Bu bidonlar, 230 metre uzunluğundaki depolama tünellerine taşınarak bentonit kil ile izole edilecek ve ardından granit kayalara gömülecek. Bu yöntem, nükleer atıkların çevreye zarar vermesini önleyecek şekilde tasarlandı.

Posiva, proje sürecinde yer altı kayaçlarının özelliklerini 40 yılı aşkın bir süre boyunca inceleyerek, depremler ve buzullaşma gibi çevresel etkiler karşısında sistemin dayanıklılığını test etti. Bidonların çevreye radyoaktif sızıntı yapmayacağına dair güvence verildi. Nükleer atıkların korunmasında kullanılan teknolojiler, dünya genelindeki en son gelişmeleri yansıtıyor.

Tünel sistemi, sosyal tesislerin yanı sıra çalışanlar için yaşam alanları, depolama alanları ve teknik odalar da barındırıyor. Kullanılmış yakıt bidonları, robotik araçlarla yerleştirilecek ve 2120 yılına kadar devam edecek bir süreçle depolama alanları genişletilecektir.

HER BİDONUN ÖZELLİKLERİ

Projenin teknik detaylarına göre, her bir bakır bidon 17 feet uzunluğunda ve yaklaşık iki ton radyoaktif yakıt içeriyor. Atıkların radyoaktif seviyelerinin, zamanla orijinal miktarlarının yüzde birine kadar düşmesi bekleniyor. Bu durum, nükleer atıkların zararsız hale gelmesi için gerekli süreyi de ortaya koyuyor.

Posiva, atıkların kalıcı bertaraf alanında doğadan tamamen izole edilmesini hedefliyor. Bu amaçla, kullanılan bentonit kil ve kalın bakır kaplama, radyoaktif maddelerin çevreye zarar vermesini önlüyor. Ayrıca, tünellerin kapatılmasının ardından yüzeye erişim bağlantısının ortadan kaldırılacağı açıklandı.

ONKALO NEDEN KÖTÜ BİR FİKİR DEĞİL?

Düşük ve orta seviyeli nükleer atıklar için bertaraf tesisleri birçok ülkede bulunmasına rağmen, yüksek seviyeli radyoaktif atıkların kalıcı olarak saklanmasında Onkalo türünün ilk örneği. Kullanılmış nükleer yakıt, içerdiği plutonyum ve diğer fisyon ürünleri nedeniyle on binlerce yıl boyunca radyoaktif kalıyor. Ancak Posiva, bu projeyle birlikte nükleer atıkların gelecekteki nesillere karışmadan güvenli bir şekilde depolanacağını ifade ediyor.

Finlandiya’nın Onkalo Projesi, dünya genelindeki atık yönetimi stratejileri için büyük bir örnek teşkil ederken, diğer ülkelerin de benzer projeler geliştirmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Nükleer enerji tartışmalarının yeniden alevlendiği günümüzde, Onkalo, çevresel koruma ve teknolojik yeniliklerin birleşimini sunuyor.