Avrupa Güney Gözlemevi'nden (ESO) bilim insanları, astronomi tarihine damga vurarak, ilk kez Samanyolu dışındaki bir yıldızın detaylı görüntülerini kaydetti. Dünya'dan yaklaşık 160 bin ışık yılı uzakta bulunan Büyüklük Macellan Bulutu'ndaki WOH G64 isimli kırmızı süperdev yıldız, bu olağanüstü gözlemin merkezine yerleşti. ESO'nun Şili'deki Atacama Çölü'nde bulunan Çok Büyük Teleskop Interferometresi (VLTI) ile elde edilen bu görüntüler, yıldızların yaşam döngüsü hakkında daha önce hiç görülmemiş bilgiler sunuyor.

YILDIZIN ÇEVRESİNDE TEK SIRA TOZ KOZA

Görüntülerde, yıldızın çevresinde yer alan parlak oval yapının tozlu bir koza olduğu tespit edildi. Bilim insanları, bu tozlu kozayı, yıldızın yaşamının son aşamalarına girdiğinin ve süpernova patlaması öncesinde büyük miktarda madde saçtığının önemli bir göstergesi olarak değerlendiriyor. Şili'deki Andrés Bello Ulusal Üniversitesi'nden Keiichi Ohnaka, "Yıldızı çevreleyen yumurta şeklindeki kozayı keşfettik. Bu, ölen yıldızın süpernova patlaması öncesinde maddeyi şiddetle saçmasıyla ilişkili olabilir" dedi.

VLTI'NIN GÜCÜYLE BENZERİZ ÇÖZÜNÜRLÜK

Earthsky'ye göre; bu çığır açıcı gözlemler, VLTI'ye entegre edilen GRAVITY cihazı kullanılarak gerçekleştirildi. Bu ileri teknoloji cihaz, dört teleskoptan gelen ışığı birleştirerek olağanüstü bir çözünürlük sağlıyor ve yıldızın detaylarını daha önce mümkün olmayan bir hassasiyetle görüntülemeyi başarıyor.

YILDIZIN PARLAKLIĞI AZALIYOR

Yeni görüntüler, geçmiş gözlemlerle karşılaştırıldığında, WOH G64’ün parlaklığında son on yılda belirgin bir azalma olduğunu gösterdi. Almanya’daki Max Planck Radyo Astronomi Enstitüsü'nden Gerd Weigelt, "Bu yıldızda büyük bir değişim yaşanıyor. Bu, bir yıldızın yaşam döngüsünü gerçek zamanlı olarak izlemek için nadir bir fırsat sunuyor" şeklinde konuştu.

DEVASA BİR YILDIZ: WOH G64

WOH G64, yaklaşık iki bin Güneş büyüklüğünde bir kırmızı süperdev olarak nitelendiriliyor ve bu tür yıldızların en uç örneklerinden biri olarak kabul ediliyor. Keele Üniversitesi'nden Jacco van Loon, yıldızın olağanüstü boyutları ve davranışı hakkında, "Herhangi bir ani değişim, bu yıldızı patlamaya bir adım daha yaklaştırabilir" yorumunda bulundu.

KOZANIN SIRRI: EŞ YILDIZ MI, TOZLU TORUS MU?

Bilim insanları, yıldızın etrafındaki uzamış koza şeklini, henüz bilinmeyen bir eş yıldızın etkisiyle bağlantılı olabileceği yönünde değerlendiriyor. Alternatif bir teori ise, daha sönük görünen eliptik halkasının, yıldızın etrafındaki tozlu torusun iç kenarını temsil edebileceğini öne sürüyor. Ancak, bu hipotezlerin doğrulanması için daha fazla gözlem yapılması gerektiği belirtiliyor.

Bu tarihi keşif, gelecek astronomik çalışmalar için umut verici bir adım niteliğinde. Yıldızların yaşam döngüsü üzerine daha fazla bilgi edinmek, evrenin sırlarını çözmeye bir adım daha yaklaşmamıza yardımcı olabilir.