Jüpiter'in devasa fırtınası, Büyük Kırmızı Leke'nin zaman zaman genişleyip büzüldüğü gözlemi, bilim insanlarını şaşkınlığa uğrattı. 19. yüzyıldan bu yana gözlemlenen bu dev fırtına, boyutlarıyla Dünya'yı yutabilecek kadar büyük bir antisiklon özellik göstermektedir.

Fırtınanın genişliği yaklaşık 15 bin kilometre olarak tahmin ediliyor ve bu olayın en az 300 yıldır devam ettiği düşünülüyor. Ancak son zamanlarda yapılan incelemeler, fırtınanın 90 günlük döngülerle büzüldüğünü ve genişlediğini ortaya koydu.

NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu tarafından çekilen görüntüler üzerinden yürütülen araştırmalar, Büyük Kırmızı Leke'nin durağan görünümünün aslında dinamik bir değişim yaşadığını gösteriyor. Aralık 2022 ve Mart 2023 arasındaki dönemde elde edilen veriler, fırtınanın sanki bir "stres topu" gibi davrandığını ortaya koydu.

Araştırmanın başyazarı Amy Simon, böyle bir boyutta bir fırtınanın salınımlarını gözlemlemeyi beklemediklerini ve bu keşfin oldukça şaşırtıcı olduğunu ifade ediyor. Hubble’ın yüksek çözünürlüğü sayesinde, fırtınanın sıkışıp genişlerken daha hızlı veya yavaş hareket ettiğini gösterebiliyorlar.

Bu tuhaf davranış, sümüklü böceklerin hareketine benzetiliyor. Fırtınanın bu 90 günlük salınımları sırasında, en büyük boyutuna ulaştığında çekirdeğinin en parlak halini aldığı kaydedildi.

Kaliforniya Üniversitesi Berkeley kampüsünden Mike Wong, "Büyük Kırmızı Leke hızlandığında veya yavaşladığında, kuzey ve güneydeki rüzgarlı hava akımlarına karşı baskı yapıyor," diyor ve bu durumu bir sandviçin ekmek dilimlerinin dönüşünü zorlaması gibi açıklıyor.

Bilim insanları, bu alışılmadık büzülme ve genişlemenin nedenini hâlâ net bir biçimde bilemiyor. Ancak ekip, fırtınanın boyutunun bir noktada sabit hale geleceğini tahmin ediyor. Bununla birlikte, bu tahminin doğruluğunu kanıtlayabilmek için daha fazla veriye ihtiyaç duyuyorlar.

James Webb Uzay Teleskobu ile fırtınayı daha detaylı incelemeyi planlayan Simon, içindeki rüzgarların hızlarının değişip değişmediğini belirlemeyi umuyor. Bilim camiası, Jüpiter’in gizemli fırtınası üzerinde çalışan araştırmacılara dikkatle odaklanmış durumda ve bu araştırmanın sonuçları, uzaydaki fırtınaların dinamiklerini daha iyi anlamamıza yardımcı olabilir.