Suriye'nin Kayıp Halkası: Çerkezler Neden Göz Ardı Ediliyor?
2025-01-08
Yazar: Ayşe
İsrail ordusunda teğmen olarak görev yapan İzzet Nafsu, Çerkez kökenli bir askerdir. 1980 yılında tutuklanan Nafsu, İsrail gizli servisinin sorduğu sorularla dolu bir sorguya maruz kaldı ve bu süreçte zorla bir itirafta bulundu. Suçlaması, Filistinli gençlerin gerçekleştireceği bir saldırıya dair bilgileri vermekti. Dört yıl süren mahkeme sürecinin ardından 18 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
Bu gelişmeden sonra Çerkez toplumu, Nafsu'nun cezasının iptali için çalışmalara başladı. Suçunun itirafının zorla alındığını ve bu durumu Dreyfus davasına benzettiler. Çerkezlerin haklarını savunma girişimleri, 1987’de başka bir olayda dikkat çekti; burada iki Filistinli gencin, İsrail güvenlik güçleri tarafından infaz edilmesi, istihbaratın zayıflığını gündeme getirdi.
Çerkez nüfusu günümüzde, özellikle Suriye’de siyasi tartışmaların dışında kaldı. Araplar, Kürtler, Nusayriler ve Dürziler gibi gruplar ön planda olsa da, Suriye’deki Çerkezlerin varlığı hemen hemen unutulmuş gibidir. Esat rejimi zamanında verilen bilgiye göre, sadece ülkedeki önde gelen bir istihbarat yetkilisinin Çerkez olması, uluslararası medyada gereken ilgiyi görmemelerine neden oldu.
Fransız istihbaratının 1935 tarihli bir raporu, o dönemde Suriye’de yaşayan Çerkezlerin sayısını ve dağılımını detaylıca aktarıyor. Rapora göre, Halep, Menbic, Rakka gibi yerleşim yerlerinde Çerkez kökenli aileler yoğun olarak yaşamaktaydı. Raporda, o yıllarda Suriye'nin toplam nüfusunun yaklaşık 2 milyon olduğu belirtiliyor ve Çerkezlerin, o bölgede etnik kökenine göre kimlerin bulunduğu da detaylandırılıyor.
Osmanlı İmparatorluğu dağıldıktan sonra, Çerkezler Suriye’de kök salmayı sürdürdü. Ancak zamanla asimilasyona maruz kalmaları göz ardı edilemez. Bugün Suriye’deki siyasi durum karmaşıklaşmışken, Çerkezlerden hiç bahsedilmemesi halkın kaybolmuş hissi yaşamasına neden oluyor. Çerkezlerin geleneklerini ve kültürel değerlerini yaşatması zor olabilir, ancak Suriye'de hâlâ varlıklarını sürdüren bir topluluk mevcuttur.
Sonuç olarak, Ortadoğu'nun kayıp halkası olarak tanımlanan Çerkezler, tarih boyunca birçok zulme uğradı ve şu anda medyada yeterince temsil edilmiyor. Tıpkı Teğmen İzzet Nafsu gibi, onların hikâyeleri de gün yüzüne çıkmayı bekliyor.