ABD Başkanı Donald Trump'ın, 3 yıllık Rusya-Ukrayna Savaşı sırasında Ukrayna'ya yaptığı yardımlara karşılık olarak ülkenin doğal madenlerini almak istediği iddiası gündeme geldi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, mineral anlaşmasını imzalamak için Beyaz Saray'a gitti. Ancak Beyaz Saray'daki görüşmeler sonrasında, dünya kamuoyunu şaşkına çeviren Trump-Zelenski anlaşması askıya alındı.

ABD heyeti, savaşı sona erdirmek amacıyla Riyad'da Rus ve Ukrayna heyetleri ile görüştükten sonra Zelenski, ABD'nin yeni bir anlaşma teklif ettiğini açıkladı. ABD'nin son teklifini "büyük ve kapsamlı bir anlaşma" olarak nitelendiren Trump, mineral anlaşmasının "yakında imzalanmasını beklediğini" söyledi.

İngiliz gazetesi Telegraph, ABD'nin Ukrayna’ya sunduğu "büyük ve kapsamlı" anlaşmanın belgelerine ulaştı. Gazete, Trump'ın bu yeni anlaşma ile Zelenski'nin başına silah dayayarak tazminat talep ettiğini ortaya koydu. Ukrayna’nın petrol, gaz gibi kaynaklarının yanı sıra neredeyse tüm metalleri ve altyapısının büyük bir kısmı üzerinde hak iddia edildiği belirtildi.

Telegraph, bu anlaşmanın modern dünya diplomasi tarihi açısından eşi benzeri görülmemiş bir durum olduğunu ifade etti. Atlantik Konseyi'nde enerji hukuku uzmanı Profesör Alan Riley, bu anlaşmayı "kamulaştırma belgesi" olarak tanımladı ve "Hiçbir garanti yok, hiçbir savunma maddesi yok. Amerikalılar çekip gidebilir, Ukraynalılar ise gidemeyecek. Daha önce böyle bir şey görmedim" dedi.

Anlaşmanın içeriği, Trump'ın esas amacının ABD endüstrisine kaynak çıkarmak için Ukrayna’yı bir eyalet haline getirmek olduğunu ortaya koyuyor. Aynı zamanda, ABD ve Rusya arası enerji ortaklığını pekiştirirken, Rus gazının Avrupa’ya büyük miktarlarda akmasını ve ABDli şirketlerin bu işten büyük pay sahibi olmasının hedeflendiği belirtiliyor.

Anlaşma, doğalgaz, hidrokarbonlar, lityum, titanyum, kobalt, alüminyum, çinko gibi 50 mineralini kapsıyor. Ayrıca, Ukrayna'daki karayolları, demiryolları, boru hatları, limanlar ve rafineriler gibi kritik altyapının ABD kontrolüne geçeceği belirtiliyor.

Anlaşmaya göre, yeni yapılanan ABD-Ukrayna Yeniden Yapılanma Yatırım Fonu, beş kişilik bir yönetim kurulundan oluşacak ve bunun üç üyesi ABD tarafından seçilecek. Ukrayna, sadece "B" hisseli hisselere sahip olacak ve tüm hisse haklarını ancak savaş borcunu ödeyene kadar kaybettirecek. Bu durum, uluslararası ilişkilerde büyük bir tartışma yaratma potansiyeline sahip.

Telegraph, bu anlaşmanın "19. yüzyılda Avrupa'nın büyük güçleri tarafından Çin'e dayatılan eşyalarla benzerlikler taşıdığını" belirtiyor. Uzmanlar, bu durumu yeni bir sömürgecilik olarak değerlendirirken, dünya genelinde büyük bir yankı uyandırdığı öne sürülüyor. Bu durum, uluslararası ilişkilerde ve diplomaside ciddi bir kriz ortamı yaratabilir.