Çankırı Karatekin Üniversitesi'nden Prof. Dr. Barış Şimşek öncülüğünde, Afyon Kocatepe ve Yalova üniversitelerinden akademisyenlerin katılımıyla yapı güvenliğini artıracak çığır açıcı bir proje hayata geçirildi. Bilim insanları, binalardaki en küçük deformasyonları anında algılayabilen çimento tabanlı, nano malzeme destekli sensörler geliştirdi.

Projenin Önemi

ÇAKÜ Rektörü Prof. Dr. Harun Çiftçi, üniversitenin Merkezi Araştırma Laboratuvarı'nda düzenlenen basın toplantısında Türkiye'nin deprem kuşağında yer aldığına dikkat çekerek, afetlere dirençli ve 'akıllı şehirler' vizyonunun önemine vurgu yaptı. Çiftçi, şehirlerin daha güvenli hale getirilmesinde yapı malzemelerinin kalitesinin kritik rol oynadığını belirtti ve şunları söyledi: "Araştırma grubumuz, çevre dostu, toksik olmayan ve ekonomik açıdan avantajlı nano elyaflarla modifiye edilmiş çimento bazlı sensörler geliştiriyor. Bu yenilikçi malzeme, yapıların uzun ömürlü ve depreme daha dayanıklı olmasına katkı sağlayacak."

Sensörlerin Kullanım Alanları

Proje kapsamında görev alan Kimya Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Barış Şimşek, geliştirdikleri sensörlerin sadece yeni binalarda değil, mevcut yapılarla da kullanılabileceğini belirtti: "Nano malzemeler sayesinde çimentoya iletkenlik kazandırarak onu adeta bir sensöre dönüştürüyoruz. Bu sensörler, kolonlara takılabilen ve çıkarılabilen yapısı sayesinde mevcut binalara entegre edilebiliyor ve yapıda oluşan mikroskobik çatlaklar, deformasyonlar ya da deprem dışı yorulmaları erken aşamada algılayabiliyor."

Korozyon Takibi ve Yenilikçi Yaklaşımlar

Yeni sensörlerin yalnızca sarsıntıları değil, yapı içerisindeki korozyon sürecini de izleyebildiğini kaydeden Şimşek, bu alanda TÜBİTAK destekli iki patent başvurularının bulunduğunu açıkladı: "Donatılarının zamanla maruz kaldığı aşınmaları gözle görmek neredeyse imkânsız. Ancak bu sensörler, içten içe gelişen yapısal yıpranmaları tespit etme yeteneğine sahip. Ayrıca bu verileri internet üzerinden yapay zeka destekli mobil sistemlerle anlık olarak takip etmek de mümkün olacak."

Geleceğe Yönelik Vizyon

Şimşek ayrıca, zehirli gazların tespiti için geliştirilen çimento tabanlı sensörler üzerinde de çalıştıklarını belirterek, bu teknolojilerin akıllı şehirlerin temel yapı taşlarından biri haline geleceğine inandıklarını ifade etti. Akıllı şehirlerin geliştirilmesi, binaların güvenliğini artırmakla kalmayıp, çevresel ve ekonomik sürdürülebilirliğe de katkı sağlayacak.