Birleşmiş Milletler'e bağlı Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM), Gazze'de bir yıldır işlenen savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan sorumlu olmakla itham edilen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında tutuklama kararı verdi. Bu durum uluslararası alanda büyük yankı uyandırdı. UCM'ye taraf birçok Avrupa ülkesi mahkemenin kararına uymaya niyetli olduklarını açıklarken, Tel Aviv'in en büyük müttefiki olan ABD, kararı 'utanç verici' olarak nitelendirdi.

Roma Statüsü'ne İmza Atan Ülkeler ve Uygulama Planları

UCM'nin kararlarına uyma sözü veren toplam 124 ülke bulunuyor. Avrupa Birliği Dış Politika Temsilcisi Josep Borrell, "Bu bir siyasi karar değil, uluslararası adalet mahkemesinin verdiği bir karardır. Mahkemenin kararına saygı duyulmalı ve uygulanmalıdır" ifadelerini kullandı. AB üyesi ülkelerden gelen açıklamalarla beraber, birçok Batılı hükümet karara uyacaklarını belirtti.

İtalya

Savunma Bakanı Guido Crosetto, Netanyahu İtalya'ya gelirse tutuklanacaklarını söyledi. Başbakan Giorgia Meloni, önümüzdeki hafta İtalya'da toplanacak G7 bakanlarının Netanyahu hakkındaki tutuklama kararını görüşeceğini duyurdu.

Hollanda

Dışişleri Bakanı Caspar Veldkamp, UCM’nin kararına uyacaklarını ve Netanyahu’nun Hollanda’ya gelmesi durumunda tutuklanacağını belirtti.

Belçika

Başbakan Yardımcısı Petra De Sutter, AB’nin tutuklama emrine uyması gerektiğini kaydetti.

İspanya

İspanya Başbakan Yardımcısı Yolanda Diaz, Filistin halkına yönelik soykırımın cezasız kalamayacağını vurguladı.

İsviçre

İsviçre Federal Adalet Ofisi İletişim Sorumlusu Ingrid Ryser, ülkelerinin hem Roma Statüsü'ne uygun davranacaklarını hem de Netanyahu'nun ülkeye girmesi halinde tutuklanmakla yükümlü olduklarını açıkladı.

Norveç

Dışişleri Bakanı Espen Barth Eide, UCM’nin ciddi suçlar için hesap verebilirlik sağlama konusunda kritik bir rol oynadığını söyledi.

İrlanda

Başbakan Simon Harris, İrlanda'nın UCM’ye duyduğu saygıyı dile getirerek, mahkemeye destek vermek gerektiğini vurguladı.

Başka ülkelerden de güçlü destek açıklamaları gelirken, bazı ülkelerin net bir duruş sergilemekte tereddüt yaşadığı görüldü.

Berlin ve Londra'dan Mesafeli Tepkiler

Almanya

Hükümet Sözcüsü Steffen Hebestreit, yapılacak adımların titizlikle inceleneceğini belirtti. Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock ise kararın Almanya'da ne anlama geleceğini araştırdıklarını ifade etti.

İngiltere

İçişleri Bakanı Yvette Cooper, Netanyahu veya Gallant'ın İngiltere'ye gelmesi halinde tutuklanıp tutuklanmayacağına dair sorulara cevap vermekten çekindi.

Fransa

Fransa Dışişleri Bakanlığı, tutuklama emrinin bir yargılama değil, bir suçlamanın resmileştirilmesi olduğunu belirtti.

ABD'den Sert Tepkiler ve Yaptırım Tehditleri

ABD ise UCM’nin kararına sert bir şekilde yanıt verdi. Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, UCM’nin İsrailli liderler hakkındaki tutuklama emrinin bir rezalet olduğu belirtildi. Başkan Joe Biden, İsrail ile Hamas arasında "eş değer" olamayacağını vurguladı ve her koşulda İsrail’in yanında olacaklarını ifade etti. Ayrıca, UCM, Hamas liderlerinden Muhammed Deif için de tutuklama emri çıkardı.

Son seçimlerde kazanan Donald Trump’ın göreve gelmesiyle birlikte, UCM’ye yaptırımlar uygulamaya hazırlandığı belirtiliyor. Trump’ın ulusal güvenlik danışmanının cümleleri, "Ocak ayında UCM ve BM’nin antisemitik tarafsızlıklarına karşı güçlü bir yanıt bekleyebilirsiniz" şeklindeydi.

Çin'den Nesnel Bir Yaklaşım Çağrısı

Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne taraf olmayan Çin, mahkeme için 'nesnel' bir pozisyon talep etti. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Lin Jian, "Çin, UCM’nin yasaya uygun hareket etmesini umuyor. Filistin sorununda her zaman adalet ve uluslararası hukukun yanında yer almıştır" dedi.

Netanyahu'nun Tepkisi: 'Haydut Başsavcı'

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, UCM’nin kararını tanımadıklarını belirtti ve UCM Başsavcısı Karim Khan’a yönelik sert eleştirilerde bulundu. Netanyahu, kararı, "antisemitik duygularla hareket eden taraflı yargıçlar" tarafından alındığını öne sürdü ve kendi hakkında çıkan tutuklama kararı için "haydut başsavcı" tabirini kullandı.

Orban, Netanyahu’yu Davet Edeceğini Açıkladı

Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Netanyahu'nun gelecekteki toplantılara katılması için davet edeceğini duyurdu. Orban, bu durumun uluslararası hukuk açısından önemli bir adım olacağını öne sürdü.

Sonuç olarak, UCM’nin kararı sadece uluslararası siyaseti değil, dünya genelindeki müttefik ilişkilerini de sarstı. Ülkelerin tutumu ve verecekleri yanıtlar, gelişmeler devam ettikçe kritik bir rol oynayacak.