Bilim

Unutkanlığın Korkunç Sırrı: Uyku ile Koruyun!

2025-04-02

Yazar: Ayşe

Alzheimer hastalığı ile uyku kalitesi arasındaki bağlantı, bilim dünyasında büyük yankılar uyandırdı. Yapılan yeni bir araştırma, derin uyku eksikliği çeken bireylerde, Alzheimer ile ilgili beyin bölgelerinde anlamlı küçülmeler görüldüğünü ortaya koydu.

Uzmanlar, REM (hızlı göz hareketi) ve yavaş dalga uykusunun azalmasının bilişsel gerilemenin ilk işaretlerini ortaya çıkardığını belirtti. Kaliteli uykunun, beyin sağlığı için vazgeçilmez olduğunu vurgulayan araştırmalar, unutkanlık hastalıklarına karşı alınacak en etkili önlemlerden birinin uyku düzenine dikkat etmek olduğunu gösteriyor.

DÜZENLİ UYKU BEYİN SAĞLIĞINI KORUYOR

Washington Üniversitesi'nden Dr. Brendan Lucey liderliğindeki çalışmada, uyku kalitesinin Alzheimer üzerindeki etkileri gözler önüne serildi. Araştırma, derin uyku evrelerinin azalmasının hafıza ve öğrenme ile ilişkili beyin bölgelerinde küçülmeye yol açtığını ortaya koydu. "Derin uyku sırasında beyin, toksinlerden arınma sürecine girer. Bu süreç bozulduğunda, Alzheimer'a yol açan amiloid plaklar birikmeye başlar,” diyen Dr. Lucey, bu bulguların çok önemli olduğunu ifade etti.

REM UYKUSU HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR

Çalışmada, REM uykusunun azalmasının da bilişsel gerilemeyi hızlandırdığı belirlendi. Oxford Üniversitesi'nden Prof. Russell Foster, REM uykusunun duygusal denge ve hafıza konsolidasyonu için kritik olduğuna dikkat çekerek, eksikliğin Alzheimer riskini artıran inflamatuar süreçleri tetiklediğini söyledi. 10 yıl içinde REM uykusu süresi %20 azalan bireylerde bilişsel sorunların %35 daha sık görüldüğü ortaya kondu.

Etkili Uyku İpuçları

Araştırmalar, derin uyku eksikliğinin özellikle hipokampus ve prefrontal korteks gibi Alzheimer ile ilişkili bölgelerde hacim kaybına neden olduğunu göstermektedir. Kyoto Üniversitesi'nden Dr. Maiken Nedergaard, uyku sırasında beyin glifatik sistem aracılığıyla temizlendiğini ve derin uykunun azalmasının bu sistemi aksattığını belirtti. Yapılan bir diğer araştırma ise uyku bozukluğu yaşayan bireylerde hipokampus hacminin %15 küçüldüğünü, bunun da erken Alzheimer belirtisi olabileceğini ortaya koydu.

UYKU ALIŞKANLIKLARI DEĞİŞTİRİLMELİ

Uzmanlar, uyku kalitesini arttırmanın Alzheimer riskini azaltmada etkili bir strateji olduğuna dikkat çekti. Düzenli uyku saatleri, kafeinden kaçınma ve ekran ışığından uzak durma gibi alışkanlıkların derin uyku süresini artırdığı belirtildi. Harvard Tıp Fakültesi'nden Dr. Sharon Sha, "Bu basit ama etkili önlemler, beyin sağlığını korumaya yardımcı olabilir,” dedi. Ekonomik ve ulaşılabilir bir çözüm sunarak, ilaçlara başvurmadan önce uyku alışkanlıklarının gözden geçirilmesi gerektiğine vurgu yaptı.

Sonuç olarak, uyku kalitesine dikkat etmek, Alzheimer ve diğer unutkanlık hastalıklarına karşı en etkili korunma yolu olduğu bilincinin toplumda yaygınlaştırılması gerektiği uzmanlar tarafından belirtiliyor. Unutmayın, iyi bir uyku geleceğinizi aydınlatabilir!