Dünya

Zeytin Cenneti Türkiye: Dünyanın En Değerli Gen Bankası

2025-04-01

Yazar: Mustafa

MELTEM GÜNEŞ / ANKARA - Tarım ve Orman Bakanlığı'nın Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM), Bornova Zeytincilik Araştırma Enstitüsü'nde, dünyanın üçüncü büyük zeytin gen bankasında 364'ü dünya ülkelerine, 100'ü Türkiye'ye ait olmak üzere toplam 464 zeytin çeşidini koruyarak gelecek nesillere aktarmayı hedefliyor. Türkiye'nin 903 bin 61 hektar zeytin üretim alanına sahip olması, ülkenin zeytin tarımındaki stratejik önemini artırıyor.

SÜRDÜRÜLEBİLİR TARIM İÇİN YENİ TEKNOLOJILER

Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, zeytin üretimini desteklemek amacıyla Türkiye'deki üreticilere 15 farklı kalemde destek verdiklerini açıkladı. İklim değişikliğinin etkilerini en aza indirmek ve sürdürülebilir zeytin tarımını desteklemek amacıyla akıllı tarım uygulamaları, yapay zeka kullanımı, dijital böcek tuzakları ve erken uyarı sistemleri gibi teknolojiler üzerinde çok sayıda çalışma yürütülüyor.

YENİ ÇEŞİTLERLE TARIMDA DEVRİM

Son 15 yılda zeytin ıslahı üzerine yapılan çalışmalar sonucunda, Gemlik 21, Gemlik 27, Hayat, Hanım Parmağı, Memecik Klon 9, Arsel, Sultani gibi 14 yeni çeşit tescil edildi. Tescilli türlerin yüksek verim ve kaliteli ürün sağlaması, yalnızca yetiştirildiği bölge için değil, ülke ekonomisi için de büyük fayda sağlamakta. Örneğin, bu yeni çeşitlerin daha fazla yağ verimi ve hastalıklara karşı direnç göstermesi, çiftçilere maliyet avantajı sunuyor.

Geleceğin Zeytin Tarımı: İnovasyon ve Araştırma

Yumaklı, zeytin ıslahında klon seleksiyonu çalışmalarının devam ettiğini belirterek, Ayvalık ve Domat çeşitlerinde ilerleme kaydedildiğini vurguladı. Ayrıca, zeytin çeşitlerinin biyotik ve abiyotik faktörlere dayanıklılığını artırmaya yönelik araştırmalar yapıldığını da ifade etti. Türkiye'nin farklı bölgelerinde, Samsun, Yalova, İzmir, Mersin, Hatay illerinde ve KKTC iş birliği projeleri kapsamında yapılan adaptasyon çalışmaları, zeytin tarımının verimliliğini artırmaya yönelik önemli adımlardandır.

UNUTULMAZ ZEYTIN TATLARI VE KÜLTÜREL MİRAS

Türkiye, zeytin üretiminde sadece ekonomik değildir; aynı zamanda çok zengin bir kültürel mirasa sahiptir. Örneğin, Akdeniz mutfağı, zeytinyağını ve zeytini vazgeçilmez kılan özgün tarifler içermektedir. Zeytin, sadece bir tarım ürünü değil, aynı zamanda sosyal yaşamın ve geleneklerin de önemli bir parçasıdır. Geleneksel zeytin hasadı, aileler ve topluluklar için bir araya gelme ve birlikte çalışma fırsatı sunmaktadır.

Sonuç olarak, Türkiye'nin zeytin araştırma ve üretim konusundaki çabaları, sadece iç tüketimle kalmayıp, dünya genelinde zeytin üretiminde önemli bir merkez haline gelmeyi hedeflemektedir. Bu çabalarla, Türkiye’nin zeytin mirası daha da güçlenir ve gelecek nesillere aktarılır.