W 2024 roku Unia Europejska wprowadzi program mający na celu zwiększenie liczby kierowców zawodowych, m.in. poprzez obniżenie wymaganego wieku do uzyskania prawa jazdy. Nowe przepisy mogą umożliwić 17-latkom prowadzenie ciężarówek, co jest odpowiedzią na dramatyczny niedobór kierowców w Europie.

Zgodnie z szacunkami Międzynarodowej Unii Transportu Drogowego (IRU), w 2023 roku na Starym Kontynencie brakowało 233 tys. kierowców samochodów ciężarowych, co stanowi 7% ogółu zawodowych kierowców. Prognozy wskazują, że do 2028 roku liczba ta może wzrosnąć do ponad 745 tys. wolnych miejsc pracy w tym sektorze. W Polsce brakuje od 100 do 200 tys. kierowców, co staje się poważnym zagrożeniem dla branży transportowej.

Jak wskazuje Maciej Wroński, prezes Związku Pracodawców ‘Transport i Logistyka Polska’, w obliczu tego kryzysu występuje trend zatrudniania nie tylko Ukraińców, ale również pracowników z Afryki, w tym z Zimbabwe. Zwraca jednak uwagę, że młodzież nie garnie się do pracy w transportowej branży, co może pogarszać sytuację na rynku pracy.

Jednym z rozwiązań, które może pomóc w pozyskiwaniu nowych kierowców, jest projekt ‘Steer2EU’, który zakłada obniżenie minimalnego wieku do 17 lat dla kierowców kategorii C (ciężarówki) oraz 18 lat dla kierowców kategorii D (autobusów). Wśród warunków wstępnych jest m.in. posiadanie odpowiednich kwalifikacji oraz pracy w duecie z doświadczonym kierowcą.

Nowelizacja ustawy o ruchu drogowym, która umożliwi 17-latkom ubieganie się o prawo jazdy, jest już w przygotowaniu. Eksperci podkreślają jednak, że zmiany te nie rozwiążą podstawowych problemów branży transportowej, takich jak starzejąca się kadra kierowców oraz niechęć młodzieży do pracy w niekorzystnych warunkach. Wroński dodaje, że mimo atrakcyjnych wynagrodzeń, wielu młodych ludzi woli wybierać inne ścieżki kariery.

Dodatkowo zmiany demograficzne, rosnące wynagrodzenia i regulacje ekologiczne mogą negatywnie wpływać na konkurencyjność tej branży. Obecny poziom wynagrodzeń w transporcie krajowym wynosi od 5,5 do 7,5 tys. zł netto, a w transporcie międzynarodowym około 12 tys. zł netto. Jest to atrakcyjna kwota, jednak młodsze pokolenie ma inne oczekiwania i priorytety, co może utrudnić zatrudnienie.

Branża transportowa pilnie potrzebuje nowych rozwiązań w polityce migracyjnej i prorodzinnej, aby przyciągnąć młodych ludzi do zawodu kierowcy. W przeciwnym razie, Polska może stanąć w obliczu poważnego kryzysu gospodarczego spowodowanego niedoborem kierowców.