Prekampania w Polsce

Prekampania w Polsce trwa, a prawnicy zwracają uwagę na istniejące luki prawne w Kodeksie wyborczym. Ekspert Krzysztof Izdebski z Forum Idei Fundacji im. Stefana Batorego zauważa, że do 8 stycznia mamy do czynienia z szarą strefą, co znaczy, że obecne działania to nieoficjalna promocja kandydatów. "Brak przepisów, które zabraniałyby prekampanii, skutkuje tym, że politycy mogą do woli prowadzić swoje działania" - mówi Izdebski.

Pierwszy kandydat i jego działania

Pierwszym, który ogłosił chęć ubiegania się o urząd prezydenta, był poseł Sławomir Mentzen z Konfederacji w sierpniu tego roku. Mimo, iż kilkukrotnie informował media o prowadzonej kampanii, trudno będzie mu postawić zarzuty.

Działania polityków przed wyborami

Wojciech Hermeliński, były prezes Państwowej Komisji Wyborczej, podkreślił, że politycy często zaczynają działania przed oficjalnym ogłoszeniem daty wyborów, a nim ponoszą jakiekolwiek konsekwencje. Z kolei na stronie Instytutu Pamięci Narodowej pojawiły się informacje o charakterze politycznym i agitacyjnym, jednak IPN nie jest w stanie naruszyć prawa, gdyż rządowe przepisy nie zabraniają tego rodzaju działań w okresie prekampanii.

Kodeks wyborczy i terminy kampanii

Zgodnie z Kodeksem wyborczym, oficjalna kampania prezydencka rozpocznie się 8 stycznia 2025 r., a zakończy na 24 godziny przed dniem wyborów. Wybory w pierwszej turze powinny się odbyć w jedną z czterech niedziel maja: 4, 11, 18 lub 25.

Ogłoszenie terminu wyborów

Warto również wspomnieć, że Szymon Hołownia może ogłosić termin wyborów już 6 stycznia, a najpóźniej do 6 lutego 2025 roku, co oznacza, że musi to nastąpić w przeciągu siedmiu miesięcy przed końcem kadencji obecnego prezydenta.

Zarządzanie wyborami i finanse kampanii

Podczas gdy formalne zarządzanie wyborami należy do marszałka Sejmu, konieczne jest opublikowanie daty w Dzienniku Ustaw, a także stworzenie kalendarza wyborczego. Na jeszcze jedno ważne ograniczenie zwraca uwagę ekspert: komitety wyborcze mogą zbierać fundusze wyłącznie na jednym rachunku bankowym, a ich źródłem mogą być tylko wpłaty od obywateli polskich, fundusze partii oraz bankowe kredyty.

Maksymalne wpłaty i zasady kampanii

Warto dodać, że maksymalna kwota, jaką obywatel może wpłacić na konto swojego kandydata, wynosi około 64 500 zł.

Nowe zasady po rozpoczęciu kampanii

Po rozpoczęciu oficjalnej kampanii zasady dotyczące dochodzenia do prawdy komunikacji wyborczej będą surowo egzekwowane, co sprawi, że informacje o kandydatach staną się bardziej przejrzyste. Sąd okręgowy będzie miał tylko 24 godziny na rozpatrzenie sprawy związanej z rozpowszechnianiem nieprawdziwych informacji. To oznacza, że uczestnicy kampanii będą musieli bardzo uważać na swoje wypowiedzi.

Podsumowanie i pytania na przyszłość

Czy w obliczu nadchodzących wyborów prezydenckich i nowych przepisów prawnych, które mogą wpłynąć na zachowania kandydatów, rzeczywiście zobaczymy zmiany w kampanijnych praktykach? Czego możemy się spodziewać? Zobaczymy!