Naukowcy z Washington University w St. Louis dokonali przełomowego odkrycia, które może zrewolucjonizować leczenie glejaka wielopostaciowego, jednego z najbardziej agresywnych rodzajów nowotworów mózgu. Ich badania skoncentrowały się na rytmie okołodobowym, znanym jako wewnętrzny zegar organizmu, który reguluje wiele istotnych procesów, takich jak sen, czuwanie czy wydzielanie hormonów.

Wyniki badań sugerują, że glejaki wykorzystują rytm do synchronizacji swojego wzrostu z naturalnymi cyklami organizmu, co otwiera nowe kierunki badań nad terapią. Dr Maria Gonzalez-Aponte, jedna z autorek badania, podkreśla, że "nasze dotychczasowe analizy wykazały, że chemioterapia była najskuteczniejsza, gdy była podawana w normalnych godzinach czuwania pacjenta". To wskazuje, że guzy wykrywają porę dnia, co może wpływać na ich rozwój.

Na kilka minut przed obudzeniem, mózg wysyła sygnał do nadnerczy, co skutkuje produkcją glikokortykosteroidów, hormonów regulujących metabolizm i reakcję organizmu na stres. Naukowcy postawili tezę, że glejaki mogłyby reagować na poziom tych hormonów, synchronizując swój cykl z rytmem okołodobowym gospodarza.

Aby zweryfikować tę hipotezę, zespół badawczy przeprowadził eksperymenty na myszach z modelowymi guzami glejaka. Ustalono, że przystosowanie się zwierząt do zmiennego harmonogramu oświetlenia prowadziło do zauważalnych zmian w komórkach nowotworowych. Odkryto, że dwa geny związane z rytmem okołdobowym, Bmal1 oraz Per2, zmieniały swoją ekspresję w odpowiedzi na zmiany rytmu mysz.

To odkrycie sugeruje, że komórki rakowe również potrafią dostosować swoje cykle do dobowego rytmu, co może prowadzić do nieprzewidywalnego wzrostu guza.

Zespół badawczy odkrył również, że moment podawania DEX, leku stosowanego w leczeniu obrzęków mózgu u pacjentów z glejakiem, ma kluczowe znaczenie. Kiedy DEX podawano rano, wzrost guza był znacznie większy niż przy podawaniu wieczorem.

Dr Erik D. Herzog, współautor badania, zauważa, że "glejaki w dużej mierze opierają się na hormonach wydzielanych przez centralny zegar gospodarza, co doprowadziło do dramatycznego spowolnienia postępu choroby u myszy".

Naukowcy uznają, że pora dnia, w której leki są podawane, mogą wpływać na skuteczność terapii. Choć badania te opierały się na modelach zwierzęcych i niekoniecznie muszą mieć zastosowanie w terapii człowieka, to fakt jest, że modyfikacja harmonogramu podawania leków, takich jak DEX, może mieć ogromny potencjał w walce z glejakami.

Badanie to wskazuje na możliwość spersonalizowanej medycyny, gdzie terapia nowotworowa mogłaby być dostosowywana do indywidualnego rytmu okołodobowego pacjentów. Takie podejście pomaże w optymalizacji leczenia i może przyczynić się do lepszych wyników w terapii nowotworów mózgu w przyszłości. Naukowcy pracują nad dalszymi badaniami, aby lepiej zrozumieć interakcję pomiędzy systemem okołodobowym a nowotworami mózgu.