Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego SAC zaprezentował dane dotyczące religijności Polek i Polaków w 2023 roku. Analizie poddano uczestnictwo w mszach świętych, lekcjach religii, liczbę duchownych oraz udzielanych sakramentów, a wyniki zostały omówione podczas konferencji w Sekretariacie KEP w Warszawie.

Porównując dane z 2023 roku z tymi z 2022, zauważono wyraźny spadek w wielu kategoriach, mimo regionalnych różnic. Wskaźnik dominicantes, czyli osób uczestniczących w niedzielnych mszach, wyniósł jedynie 29,02 proc., co oznacza spadek o pół procenta w porównaniu do roku ubiegłego. Najwięcej wiernych gromadziło się w diecezji tarnowskiej (60,5 proc.), podczas gdy diecezja szczecińsko-kamieńska miała najniższy wskaźnik – tylko 17,2 proc.

Warto zauważyć, że w przeciwieństwie do liczby uczestników mszy, odsetek osób przystępujących do Komunii Świętej wzrósł do 14,2 proc. W tej kategorii również przoduje diecezja tarnowska, gdzie wskaźnik wyniósł 24,4 proc. W porównaniu, najmniej osób przystępuje do Komunii w diecezjach sosnowieckiej i szczecińsko-kamieńskiej (8,5 proc.).

W 2023 roku w polskich diecezjach pracowało 23 612 księży, co oznacza spadek o 153 duchownych w porównaniu z 2022 rokiem. Najwięcej – 1 486 kapłanów – pracowało w diecezji tarnowskiej, najmniej – 250 – w diecezji drohiczyńskiej. Równocześnie, liczba sióstr zakonnych w czynnych zgromadzeniach zmniejszyła się z 15,9 w 2022 roku do 15,6 w roku bieżącym.

Również liczba udzielanych sakramentów spadła. O 11,6 proc. zmniejszyła się liczba chrztów, a o 3,6 proc. liczba komunii, natomiast spadek bierzmowań wyniósł 3,5 proc. Do sakramentu małżeństwa przystąpiło 77,2 tys. par, co stanowi redukcję o 12,1 proc. w stosunku do roku poprzedniego. Dyrektor ISKK SAC, dr hab. Marcin Jewdokimow, wskazuje, że te negatywne tendencje wynikają z przemian demograficznych i kulturowych, które zachodzą w Polsce.

Niepokojący jest także spadek liczby uczniów uczestniczących w lekcjach religii. W roku szkolnym 2023/24 jedynie 78,6 proc. uczniów brało udział w tych zajęciach, co oznacza spadek o 1,8 proc. Najwięcej dzieci na religii uczęszcza w diecezji przemyskiej (96 proc.) oraz tarnowskiej (95,9 proc.), a najmniej w diecezjach warszawskiej (58,3 proc.) i warszawsko-praskiej (61,6 proc.).

Rzecznik KEP, ks. Leszek Gęsiak, zauważył, że zmiany w zachowaniach religijnych są bezpośrednio związane z ogólnym kryzysem społecznym w Polsce. „Nie możemy analizować danych Kościoła, nie dostrzegając jednocześnie, jak wielkie przemiany zachodzą w społeczeństwie” – powiedział.

Na przyszły rok zapowiedziano również analizę nowych danych dotyczących agresji wobec polskich duchownych, co ma dać pełniejszy obraz sytuacji w Kościele katolickim w Polsce. Czy te spadki to tylko chwilowy trend, czy może zapowiedź długofalowych zmian? Czas pokaże.