Nauka

"Mamo, muszę grać, bo inaczej umrę!" - Dlaczego gry wideo uzależniają dzieci?

2025-03-19

Autor: Katarzyna

Próba oderwania dziecka od ekranu często kończy się nie tylko frustracją, ale może prowadzić do poważnych reakcji emocjonalnych. Co stoi za fenomenem uzależnienia od gier wideo i innych form rozrywki cyfrowej? Oto kilka kluczowych aspektów.

Dopamina - mózg żąda więcej!

Eksperci, tacy jak Russell Poldrack, profesor psychologii z Uniwersytetu Stanforda, zwracają uwagę na rolę dopaminy - neuroprzekaźnika, który odpowiada za odczuwanie przyjemności i motywacji. Gdy doświadczamy skoku poziomu dopaminy, nasze mózgi domagają się więcej tej przyjemności. Gry wideo projektowane są tak, aby nieustannie stymulować nasz mózg, co może prowadzić do ciągłego pragnienia więcej.

Przemysł gier wideo a ogromne zyski

Według raportów, w 2022 roku rynek gier wideo osiągnął wartość 184,4 miliarda dolarów. To ogromne kwoty, które nie tylko przyciągają inwestycje, ale również pozwalają twórcom na opracowywanie innowacyjnych mechanizmów, które pozwalają na coraz bardziej angażujące doświadczenia. Z tego powodu ważne jest, aby politycy monitorowali te firmy i zapewnili, że działają odpowiedzialnie, z uwzględnieniem zdrowia psychicznego młodzieży.

Skrzywienie na nowości

Nasze mózgi mają tendencję do tzw. skrzywienia w stronę nowości (novelty bias), co oznacza, że jesteśmy zaprogramowani, by skupiać się na wszystkim, co nowe. Gry są zaprojektowane tak, aby przyciągać naszą uwagę poprzez nieustanne zmiany, co może skutkować trudnościami w ich porzuceniu. Dzieci często odczuwają silne emocje, gdy próbują się od nich oderwać: "Nie mogę przestać grać, mamo, bo umrę!".

Głód dopaminy i trudności w przejściu

Kiedy dzieci przestają grać, natychmiast muszą zmierzyć się ze spadkiem dopaminy, co może wywoływać frustrację i agresję. Warto zrozumieć, że przejście od absorbującej gry do rzeczywistości może być dla nich bardzo trudne. Odpowiednia edukacja o mechanizmach działania mózgu może pomóc w lepszym zrozumieniu tych reakcji i przystosowaniu się do rzeczywistości.

Reakcja "uciekaj albo walcz"

Gry, szczególnie te oparte na przetrwaniu, mogą wywoływać w mózgu reakcję stresową "uciekaj albo walcz", co prowadzi do zwiększonego wydzielania hormonów stresu. Takie sytuacje mogą powodować frustrację i agresję, co utrudnia dziecku spokojne odejście od gry. Ważne jest, by okazywać im wsparcie, gdy opuszczają świat wirtualnych przygód.

Edukacja i zrozumienie

Z uwagi na potężny wpływ, jaki gry mogą mieć na rozwój mózgu dzieci i młodzieży, kluczowe jest, aby podchodzić do tematu odzwyczajania się od ekranów z empatią i zrozumieniem. Dzieląc się z dziećmi wiedzą na temat tego, co mogą czuć, pomagasz im lepiej radzić sobie z trudnościami związanymi z uzależnieniem od gier. Zachęcanie do zdrowych alternatyw i twórczych form spędzania czasu wolnego może przynieść lepsze rezultaty.

Ostatnie badania sugerują, że odpowiednie podejście do technologii w młodym wieku może pomóc w budowaniu bardziej zrównoważonego życia w przyszłości, wolnego od szkodliwych uzależnień.