Komisja Europejska biorąc pod uwagę rosnące zagrożenia związane z substancjami per- i polifluoroalkilowymi (PFAS), planuje wprowadzić zakaz ich stosowania w produktach codziennego użytku. Te tzw. "wieczne chemikalia" są używane w wielu codziennych produktach, od papieru toaletowego po odzież i kosmetyki. O tym temacie szczegółowo informowało Radio ZET.

W Polsce trwają jednocześnie prace nad legislacją, która ma na celu zakaz sprzedaży jednorazowych papierosów elektronicznych, z planowanym wejściem w życie na wiosnę 2025 roku.

Działania krajowe a unijne regulacje

Niektóre państwa członkowskie już wprowadzają własne regulacje dotyczące PFAS. Przykładowo, Dania jako pierwsza z krajów UE zakazała używania tych substancji w papierowych i tekturowych opakowaniach żywności w 2020 roku. Również Francja, która 20 lutego br. uchwaliła nowe prawo, planuje do 2030 roku zakazać sprzedaży i importu odzieży oraz kosmetyków zawierających PFAS. Ciekawym akcentem jest to, że nowe prawo wprowadza również opłatę w wysokości 100 euro za każde 100 gramów PFAS uwolnionych do środowiska.

Bruksela przyspiesza działania

Na poziomie unijnym prace nad regulacjami dotyczącymi PFAS nabierają tempa. W trakcie 72. sesji Komitetu ds. Oceny Ryzyka ECHA, która miała miejsce w marcu, omawiano szczegółowe propozycje ograniczeń dotyczących PFAS w przemysłach gazowym, transportowym i energetycznym. Analizowane są możliwości szybkiego wprowadzenia zakazu, który mógłby wejść w życie jeszcze w 2025 roku.

Zakaz PFAS – znaczenie dla zdrowia publicznego

Planowane restrykcje są uważane za historyczne, mogą one przyczynić się do poprawy zdrowia publicznego. PFAS są powiązane z wieloma poważnymi problemami zdrowotnymi, takimi jak uszkodzenia wątroby, podwyższone ryzyko raka czy problemy z tarczycą. W związku z tym Unia Europejska działa na rzecz zmniejszenia ich użycia, co ma potencjalnie pozytywny wpływ na zdrowie konsumentów.

Jednakże pełne wycofanie z użycia PFAS może być trudne, zwłaszcza w sektorach takich jak motoryzacja czy produkcja półprzewodników, gdzie te substancje mają swoje uzasadnione zastosowanie.

Apel o zakazy innych substancji

Na horyzoncie pojawiają się kolejne wyzwania. Organizacja foodwatch wyraża potrzebę natychmiastowego zakazu stosowania aspartamu, sztucznego słodzika, który został określony jako rakotwórczy przez IARC. To kolejne istotne działanie w kontekście ochrony zdrowia publicznego.

Niedawno w Polsce wprowadzono również zakaz sprzedaży alkotubek, który wszedł w życie w marcu tego roku. Krajowe i unijne regulacje pokazują rosnącą dbałość o zdrowie obywateli oraz środowisko.