Nauka

Zdumiewający dżet z czarnej dziury - Droga Mleczna to przy nim pyłek!

2024-09-23

Badania prowadzone przez Europejski radioteleskop LOFAR (LOw Frequency ARray) przyniosły niesamowite odkrycie: udało się zaobserwować dżet pochodzący z czarnej dziury, który osiąga niewiarygodną długość 23 milionów lat świetlnych! Dżet, nazwany Porfyrionem na cześć greckiego giganta, zaskoczył astronomów, ponieważ dotychczas maksymalna długość takich struktur była oceniana na zaledwie 4,6 do 5,0 megaparseków (około 16 milionów lat świetlnych).

Wcześniejsze odkrycie dżetu z galaktyki radiowej Alkynoeus, wynoszącego 5 Mpc, sprawiło, że naukowcy myśleli, iż to jest największa możliwa długość dżetów. Jednak nowa struktura pokazuje, że takie olbrzymie dżety mogą istnieć na znacznie większych odległościach. Oznacza to, że istnieją możliwość, iż niektóre dżety są w stanie przetrwać dłuższy czas, nie ulegając zniszczeniu przez różnorodne niestabilności w kosmicznych warunkach.

To odkrycie sugeruje również, że potężne dżety mogą odgrywać kluczową rolę w formowaniu galaktyk we wczesnym wszechświecie. Naukowcy sądzą, że galaktyki i znajdujące się w nich czarne dziury ewoluują razem, a gigantyczne dżety emitują ogromne ilości energii, które mogą wpływać na ich galaktyki macierzyste oraz ich sąsiadujące galaktyki. Jak mówi profesor George Djorgovski z Kalifornijskiego Uniwersytetu Technologicznego, nasze odkrycie ukazuje, że te kosmiczne struktury mają znacznie większy zasięg oddziaływania, niż kiedykolwiek sądzono.

Zespół badaczy wykorzystał LOFAR do lokalizacji ogromnych dżetów, odkrywając, że wcześniej znane struktury tego rodzaju były jedynie wierzchołkiem góry lodowej. Dotychczas naukowcy zarejestrowali ponad 10 000 takich dżetów, co znacznie przekroczyło wcześniejsze oszacowania.

Geneza poszukiwań olbrzymich dżetów sięga przypadku, który miał miejsce w 2018 roku, kiedy to Martijn S. S. L. Oei i jego zespół zwrócili uwagę na nieznane wcześniej struktury podczas obserwacji galaktyk. Odkrycie Porfyriona to tylko jeden z kamieni milowych w badaniach kosmicznych, które mogą ujawnić wiele dramatycznych faktów o początkach wszechświata.

Bez wątpienia czeka nas jeszcze wiele emocjonujących odkryć. Te ogromne dżety to zaledwie fragment zagadki, jaką stanowi ewolucja wszechświata.