Son yıllarda Türkiye'de konut kiralarının hızla yükselmesi, ev sahipleriyle kiracılar arasındaki ilişkileri giderek karmaşık hale getirdi. Yüzde 25'lik zam sınırlaması, kiracılar ve ev sahipleri arasındaki anlaşmazlıkları artırarak mahkemelerde kira davalarında büyük bir patlama yaşanmasına neden oldu.

Kira bedelinin piyasa koşullarının altında kaldığını düşünen birçok ev sahibi, son yıllarda kiracılarına karşı 'kira tespit davası' açma yoluna gitti. Ancak dava açabilmek için kiracının 5 yılı doldurması gerektiği gibi bir şart, birçok ev sahibinin canını sıkıyor. Bu süre dolmadan dava açamayan ev sahipleri, gün saymaya başladı. Uzmanların tahminlerine göre, 2025 ve 2026 yıllarında kira tespit davalarında büyük bir artış görülecek.

TÜFE Orta Basınca Rahatlama

Kira zam sınırlamasının kaldırılmasıyla birlikte, Gayrimenkul Hukuku Uzmanı Ali Güvenç Kiraz, Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı 12 aylık ortalamalar üzerinden bir artış dönemine dönüleceğini belirtti. Kiraz, kira bedellerindeki artışın TÜFE oranlarının oldukça üzerinde olduğunu ve bu durumun özellikle yenileme dönemine girecek konut sahipleri için büyük bir rahatlama sağlayacağını ifade etti. Ancak yine de ciddi gelir kaybına uğradıkları için ev sahiplerinin asıl beklentisi, kira tespit davalarının artması yönünde.

Kira Tespit Davalarının Artışı Bekleniyor

Son aylarda kira tespit davası açan ev sahiplerinin sayısında belirgin bir artış olduğunu söyleyen Kiraz, kiracıların 5 yılı doldurmalarının ardından, bu yıl içerisinde ev sahiplerinin davalarını açabileceklerini belirtti. 2021 yılının başında sözleşme imzalayan kiracıların da 2026 yılında dava hakkı doğacak. Bu nedenle önümüzdeki aylarda yoğun bir şekilde kira tespit davalarının açılması bekleniyor.

Büyük Şehirlerde Anlaşmazlık Riskleri

Kira sözleşmelerine dayalı olarak açılacak tespit davalarında, arabuluculuk sürecinin zorunlu olduğunu hatırlatan Kiraz, büyük şehirlerde anlaşmazlıkların çözümünde yaşanan zorluklara dikkat çekti. İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya gibi şehirlerde tarafların kolayca uzlaşmalarının zor olduğunu ifade etti. Niğde'deki bir kiracı örneğiyle açıklayan Kiraz, bölgede 3 bin liraya kiraya oturan birinin, rayicin 10 bin lira olması halinde arabulucuların 6-7 bin lira üzerine uzlaşmasını sağlama ihtimalinin yüksek olduğunu; ancak İstanbul'da ise durumun daha karmaşık olduğunu belirtti.

Dava Süreci Adımları

Ev sahipleri, 5 yılı dolduran kiracılar için dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorundalar. Eğer taraflar arabulucuda anlaşamazsa, dava açma süreci başlıyor. Mahkeme sürecinde bilirkişiler tarafından bölgedeki kira rayiçleri incelenerek, yeni kira bedeli belirleniyor. Bu süreç ortalama 3 yıl sürer ve ev sahipleri geçmiş dönem zam farklarını faizsiz bir şekilde talep edebilirler.

Sonuç olarak, '5 yıl şartı'nın sona ermesiyle birlikte, birçok ev sahibi kira bedellerini artırmak adına hızlı bir şekilde dava sürecine girebilir. Kiracıların bu yeni duruma karşı hazırlıklı olmaları ve bilinçli hareket etmeleri öneriliyor. Her iki taraf için de bu durumun getireceği değişimler, konut piyasasını etkilemeye devam edecek.