Giriş

Petrol çağının sona erdiği yönündeki söylemler, dünya genelinde büyük petrol şirketlerini, yatırımlarını petrol alanında yapmaktan vazgeçiriyor. Viyana Enerji Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Fereydoun Barkeshli, birçok şirketin petrol gelirlerini, özellikle yenilenebilir enerji ve nükleer enerji gibi sürdürülebilir alanlara yönlendirmeye başladığını ifade etti.

Petrol Şirketlerinin Karlılık Durumu

Çeşitli petrol şirketlerinin bilanço verilerine göre, ExxonMobil, Chevron, Royal Dutch Shell, bp, TotalEnergies, Eni, Rosneft, Equinor ve Saudi Aramco'nun toplam karı 2023 yılı itibarıyla yaklaşık yüzde 15,1 oranında düşüş gösterdi. Bu süreçte, Saudi Aramco 83,91 milyar dolar, ExxonMobil 26,1 milyar dolar, Shell 20 milyar dolar, Chevron 14,49 milyar dolar, TotalEnergies 11,8 milyar dolar, Rosneft 8,72 milyar dolar, bp 7,75 milyar dolar, Equinor 6,83 milyar dolar ve Eni 2,55 milyar dolar kar elde etti.

Geçmiş Yıl ile Karşılaştırma

Geçen yılın Ocak-Eylül dönemine kıyasla, Saudi Aramco yüzde 11,2, ExxonMobil yüzde 8, Shell yüzde 4,5, Chevron yüzde 24,4, TotalEnergies yüzde 27,7, Rosneft yüzde 13,8, bp yüzde 28,5, Equinor yüzde 26,5 ve Eni yüzde 47,9 daha az kar açıkladı. Bu bağlamda, 214,51 milyar dolar civarında net gelir elde eden bu şirketlerin, bu yılki net gelirleri ortalama 182,15 milyar dolar olarak kayıtlara geçti.

Yüksek Maliyetler ve Kar Marjları

Ayrıca, yüksek maliyetler, petrol şirketlerinin kar marjlarının daralmasına neden oluyor. Barkeshli, uluslararası ve ulusal petrol şirketlerinin kar marjındaki düşüşün birkaç farklı faktörden kaynaklandığını belirtti. Özellikle, petrol endüstrisinin teknolojik yeniliklere ayak uyduramaması, üretim maliyetlerini hızla artıran bir etken olarak öne çıkıyor.

Çevresel Düzenlemeler

Yetersiz yatırımlar sonucu verimlilikte yaşanan azalmalar, petrolün artık daha yüksek maliyetlerle keşfedilip üretildiğini ortaya koyuyor. Barkeshli, çevresel düzenlemeler ve kısıtlamaların da keşif ve üretim maliyetlerini olumsuz etkilediğini vurgulayarak, şirketlerin çevresel koşulları dengelemeye yönelik daha uzun prosedürlerden geçmek ve tazminat planlarına uymak zorunda kaldıklarını belirtti.

Yenilenebilir Enerjiye Yönelim

Bu bağlamda, petrol şirketlerinin yatırımlarını iki farklı alan olan yenilenebilir enerji ve nükleer enerjiye kaydırdığı dikkate değer bir durum olarak ortaya çıkıyor. Barkeshli, birçok petrol şirketinin kazanımlarını yeniden petrol sektörüne yatırmak yerine alternatif enerji kaynaklarına yönelmeyi tercih ettiğini vurguladı. Örneğin, TotalEnergies, nükleer santrallere yatırım yapmayı değerlendirmeye başladı.

Arz Fazlası Beklentileri

Piyasalarda arz fazlası beklentisinin artması da bu değişimde önemli bir rol oynuyor. Guyana ve Brezilya'daki büyük petrol keşifleri, piyasa oyuncularına arz endişelerini hafifleten güçlü sinyaller gönderdi. Ancak, OPEC sekretaryası tarafından yayımlanan resmi verilere rağmen, arz kısıtlamasıyla ilgili uyumsuzluklar da yaşandığı bildirilmektedir.

Sonuç ve Gelecek Beklentileri

Son olarak, ABD Enerji Enformasyon İdaresi (EIA), 2025 yılına ilişkin petrol fiyat tahminlerini aşağı yönde revize ettiğini açıkladı. Bu gelişmeler, petrol sektöründeki belirsizlikleri ve şirketlerin enerji dönüşüm sürecindeki stratejilerini daha da önemli hale getiriyor. Yatırımcılar ve meraklılar için dikkate değer bir durum!