ABD'li astronotlar Suni Williams ve Butch Wilmore, Boeing uzay araçlarında yaşanan teknik sorunlar nedeniyle Haziran ayından bu yana Uluslararası Uzay İstasyonu'nda (ISS) mahsur kalmışlardı.

Uzun süren beklemenin ardından, astronotlar ve iki diğer meslektaşları, yaklaşık 17 saat süren bir yolculuğun ardından Florida'nın Körfez Kıyısı açıklarına başarılı bir iniş yaptılar.

Gemiye alınan kapsülden önce, mahsur kalan astronotlara eşlik eden NASA astronotu Nick Hague ve Rus kozmonot Alexander Gorbunov yüzerken çıkış yaptılar. Suni Williams ve Butch Wilmore ise indikten sonra sedye ile sağlık kontrolüne alındılar.

Sağlık Sorunları Riski Var

Uzun süre uzayda kalan Suni ve Butch, Dünya'ya döndüklerinde bazı sağlık sorunları yaşayabilirler. Bu sorunlardan biri, uzayda yerçekiminin olmaması nedeniyle oluşabilecek ve "bebek ayakları" olarak bilinen bir durumdur. Dünyada yürürken ayak tabanları sürekli basınca maruz kalır ve bu da ayağın kalınlaşmasına neden olur. Uzayda, yerçekimi olmaması nedeniyle astronotların ayak tabanları neredeyse hiç baskı altında kalmaz.

Bebek Ayakları Nedir?

Eski NASA astronotu Leroy Chiao, bu konuda NewsNation Prime’a verdiği röportajda, “Altı ay ila bir yıl içinde ayaklarınızdaki kalın ve nasırlı deri yavaş yavaş dökülür” dedi. Bunun sonrasında ayaklar genellikle yumuşak ve hassas kalmaktadır. Chiao, “Dünya’ya döndüğünüzde adeta bebek ayaklarına sahip oluyorsunuz” ifadelerini kullandı.

Ayakların yeniden sertleşip dayanıklılık kazanması haftalar, hatta aylar sürebilir ve bu süreçte yürümek rahatsız edici hatta acı verici olabilir.

Chiao ayrıca, “Denge sisteminiz bozulduğu için kendinizi mide bulantısı hissiyle birlikte biraz hasta gibi hissedebilirsiniz. Bana sorarsanız, grip olmuş gibi hissettiriyor ve normal hissetmek birkaç hafta alıyor” şeklinde belirtti.

Bir diğer eski NASA astronotu Terry Virts de, Dünya'ya ayak bastığında hissettiklerini, “Gerçekten ağır bir baş dönmesi yaşıyor gibiydim” sözleriyle ifade ederken, dengesini geri kazanmakta zorlandığını belirtti.

Astronotlar Hangi Yan Etkilerle Karşılaşıyor?

Uzun süre yerçekimsiz ortamda yaşamış olmanın etkileri sadece fiziksel değil; psikolojik sorunlar da barındırıyor. Astronotlar, yerçekimsiz ortamda geçirdikleri süre boyunca denge duyusu, kas kütlesi ve hücre üretimi gibi bedensel işlevlerde zorluklar yaşıyorlar. Yerçekimsiz ortamda uzun süre kalmak, vücudun günlük hayatında kullandığı kasların çalışmasının engellenmesine neden olur. Bu yüzden, astronotlar geri döndüklerinde yerçekimi ile karşılaşmaları sonucunda baş dönmesi yaşayabilirler.

Ayrıca, uzun süreli izolasyon ve küçük bir alanda kalmanın psikolojik etkileri de kaygı ve depresyon gibi ruhsal sorunları tetikleyebilir.

Astronotlar Nasıl İyileşiyor?

Dünya'ya dönen astronotlar, hem fiziksel hem de psikolojik değerlendirmelerden geçiyor ve ardından güçlendirme antrenmanları, kardiyovasküler egzersizler ve psikolojik destek içeren kapsamlı bir rehabilitasyon sürecine alınıyorlar. Çoğu astronot zamanla tamamen iyileşiyor, fakat bazıları uzun vadeli etkilerle başa çıkmak durumunda kalabiliyor.

Uzayda 9 ay mahsur kalan bu astronotların hafif sağlık sorunları ve adaptasyon süreci, insan vücudunun uç koşullar altında ne kadar dayanıklı olduğunu gösteriyor ve uzay keşiflerinin getirdiği yeni zorlukları gözler önüne seriyor.