Czy aktywność fizyczna rzeczywiście wydłuża życie? Naukowcy z Uniwersytetu Jyvaskylä w Finlandii postanowili przyjrzeć się tej fascynującej kwestii poprzez badania dotyczące długoterminowej aktywności fizycznej oraz jej wpływu na śmiertelność i ryzyko chorób genetycznych.

W popularnym przekonaniu regularne ćwiczenia powinny przyczynić się do wydłużenia życia, ale wyniki badań chyba nie sprostają naszym oczekiwaniom. Obserwacje dotyczyły 22 750 fińskich bliźniaków, które przeszły badania dotyczące aktywności fizycznej w latach 1975, 1981 i 1990, a śledzenie tego, co działo się z nimi, trwało aż do końca 2020 roku.

Uczestników tej analizy podzielono na cztery grupy: siedzący, umiarkowanie aktywni, aktywni i bardzo aktywni. Ważnym wnioskiem była konstatacja, że grupa umiarkowanie aktywna miała o 7% mniejsze ryzyko śmierci w porównaniu do osób siedzących. Co ciekawe, wyższy poziom aktywności nie przynosił dodatkowych korzyści zdrowotnych.

W krótkim okresie rzeczywiście wykazywano powiązanie większej aktywności z niższym ryzykiem zgonu, ale w dłuższym okresie życia nawet osoby bardzo aktywne nie różniły się pod względem ryzyka śmierci od siedzących. Prof. Elina Sillanpää z Wydziału Nauk o Sporcie i Zdrowiu zwróciła uwagę, że mogą istnieć ukryte stany przedchorobowe, które ograniczają aktywność fizyczną, co skutkuje wyższym ryzykiem śmierci, a nie brak aktywności sam w sobie.

W ramach badań sprawdzono też, czy dotrzymywanie zaleceń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) dotyczących aktywności fizycznej wpływa na ryzyko śmierci. WHO zaleca, aby dorośli wykonywali 150-300 minut umiarkowanej aktywności lub 75-150 minut intensywnej aktywności tygodniowo. Wyniki wykazały, że nawet przestrzeganie tych zaleceń nie miało znaczącego wpływu na zmniejszenie ryzyka śmierci ani ryzyka chorób genetycznych.

Nawet wśród bliźniaków, którzy przez 15 lat przestrzegali wymogów aktywności fizycznej, różnice w śmiertelności w porównaniu do mniej aktywnych bliźniaków nie były statystycznie istotne. To zdumiewa, ponieważ powszechnie znany związek między aktywnością fizyczną a długością życia oparty jest na badaniach obserwacyjnych, które mogą być obciążone błędami wynikającymi z wielu różnych źródeł.

Laura Joensuu, doktorantka z Wydziału Nauk o Sporcie i Zdrowiu, dodaje, że mimo długiego okresu obserwacji nie udało się potwierdzić, że przestrzeganie zaleceń dotyczących aktywności fizycznej redukuje ryzyko chorób sercowo-naczyniowych, co stanowi istotny wniosek dla kontynuacji badań w tej dziedzinie.

Niektórzy mogą się zastanawiać, czy to oznacza, że ćwiczenia są stratą czasu. Wręcz przeciwnie! Regularna aktywność fizyczna wciąż jest ważna dla ogólnego zdrowia, samopoczucia i jakości życia, nawet jeśli jej wpływ na długość życia okazuje się bardziej skomplikowany niż dotąd sądzono.