Świat

Ekspert z Harvardu: USA na drodze do autorytaryzmu

2025-03-22

Autor: Anna

"Świadczymy o zakończeniu demokracji. Stany Zjednoczone pod rządami Donalda Trumpa przesuwają się ku pewnej formie autorytaryzmu. Ten proces nie jest nieodwracalny, lecz obecnie USA przestają być w pełni funkcjonującą demokracją" – ostrzega Steven Levitsky w rozmowie z "Der Spiegel". Politolog z Harvardu, współautor książki "Jak umierają demokracje", podkreśla, że chociaż formalne instytucje demokratyczne mogą nadal istnieć, ich rzeczywista funkcjonalność ulega erozji.

Jak zaznaczył, demokratyczna rywalizacja wciąż będzie istniała, ale będzie nieuczciwa, ponieważ rządzący będą manipulować instytucjami oraz wykorzystywać środki państwowe do wywierania presji na swoich przeciwników. "Na ulicach nie będą czołgi, konstytucja będzie obowiązywała, a wybory się odbędą, lecz Republikanie i Demokraci nie będą mieli równych szans" – dodał.

Levitsky zauważył, że Trump i jego zwolennicy bronią się przeciwko krytyce w mediach i na uczelniach, a ich zgubne działania mają na celu osłabienie niezależnych głosów w społeczeństwie obywatelskim i mediach. Podkreślił, że pierwsze miesiące prezydentury Trumpa były znacznie gorsze od ruchów autorytarnych obserwowanych na Węgrzech czy w Polsce. "Trump i jego sojusznicy są bardziej autorytarni niż ci, którzy rządzą w Europie" – stwierdził.

Lewitsky zauważył, że celem Trumpa, jak każdego polityka o skłonnościach dyktatorskich, jest kontrola nad instytucjami sprawiedliwości, a następnie wzmocnienie władzy w innych kluczowych dziedzinach rządzenia. "Trump chce kopiować model Orbana, a jego zwolennicy ignorują orzeczenia sądowe" – dodał.

Naukowiec wyraził zaskoczenie brakiem sprzeciwu społecznego. "Jesteśmy świadkami samocenzury i kapitulacji na niespotykaną w historii skalę. Wiele osób uważa demokrację za coś oczywistego, nie zdając sobie sprawy z co oznacza życie w autokracji - powiedział Levitsky. Obwinił naiwność amerykańskiego społeczeństwa, które nie docenia zagrożeń związanych z autorytarnymi tendencjami.

Levitsky podkreślił, że obywatele muszą aktywnie bronić demokracji, a nie tylko manifestować na ulicach. "Ważne jest, aby zacząć budować zorganizowaną opozycję we współpracy z organizacjami obywatelskimi, uczelniami i politykami", apeluje ekspert. To przestroga dla każdego, kto ma na uwadze przyszłość demokratycznych idei w Stanach Zjednoczonych!