Świat

Eksplodujące kratery na Syberii: Zaskakujące odkrycia naukowców!

2024-10-05

Eksplodujące kratery na Syberii: Zaskakujące odkrycia naukowców!

Już dziesięć lat temu na Syberii, pokrytej odwieczną zmarzliną, zaczęły pojawiać się tajemnicze kratery, które wybuchały z niespotykaną siłą. Naukowcy długo się zastanawiali nad tym, co je wywołuje i dlaczego występują tylko w tym regionie. Ostatnie badania przeprowadzone przez brytyjskich i hiszpańskich naukowców mogą w końcu rzucić światło na tę niesamowitą zagadkę.

Początki eksplozji

Pierwsze kratery, osiągające głębokość 50 metrów i średnicę do 70 metrów, zauważono na półwyspach Jamał i Gydan w Rosji w 2014 roku. Jak podaje portal Live Science, rozrzucone wokół kawałki lodu i skał wskazywały jedno: te okazałe geologiczne struktury są rezultatem niewyobrażalnych eksplozji, które nigdy wcześniej nie były obserwowane w Arktyce.

Badania i ich wyniki

Najnowsze badania dowodzą, że na Syberii panują wyjątkowe warunki, które umożliwiają tworzenie się takich kraterów. „To może być zjawisko niezwykle rzadkie, jednak uwolniony podczas tych eksplozji metan może mieć znaczący wpływ na globalne ocieplenie” – komentuje Ana Morgado z Uniwersytetu Cambridge, która brała udział w badaniach.

W ciągu ostatnich dziesięciu lat naukowcy badali różnorodne czynniki, które mogą przyczyniać się do niebezpiecznego powstawania kraterów. Wiązano je głównie z procesami rozmarzania wiecznej zmarzliny oraz z dynamicznym rozpadem hydratów metanu, które rozkładają się na gazowy metan i wodę.

Przyczyny wybuchów

Morgado wyjaśnia: „Wiedzieliśmy, że coś musi wywoływać rozpad warstwy hydratów metanu”. Aby zrozumieć, co dzieje się w tych skomplikowanych procesach, badacze stworzyli modele matematyczne oraz przeprowadzili eksperymenty w laboratoriach, które symulowały warunki wiecznej zmarzliny. Odkryli, że eksplozje są wywoływane przez nagromadzenie wysokiego ciśnienia, które działa jak nadmuchiwany balon, a kluczowe jest zrozumienie, co powoduje to ciśnienie.

Odkrycia dotyczące kriopegów

Badania opublikowane w „Geophysical Research Letters” ujawniają, że eksplozje kriopegów – wyjątkowo zimnych kieszeni solanki – są odpowiedzialne za powstawanie tych kraterów. Zjawiska te zaobserwowano tylko w północnej Rosji i są one pozostałościami po prehistorycznych morz sprzed ostatniej epoki lodowcowej. Pomimo lodowego otoczenia, kriopegi pozostają w stanie ciekłym dzięki wysokiemu ciśnieniu i wysokiej zawartości soli.

Czynniki sprzyjające eksplozjom

Woda z topniejącej zmarzliny stopniowo spływa do tych kieszeni, co prowadzi do narastania ciśnienia, aż pęknięcia w powierzchni wiecznej zmarzliny umożliwiają uwolnienie ciśnienia. W momencie gwałtownego spadku ciśnienia, hydraty metanu mogą rozpaść się z ogromną siłą, prowadząc do wybuchów.

Konsekwencje zmian klimatycznych

Wygląda na to, że te procesy mogą trwać przez dziesięciolecia, co sprawia, że eksplozje są zjawiskiem rzadkim, ale równie fascynującym. Zwiększająca się liczba takich zdarzeń budzi niepokój w kontekście zmian klimatycznych, ponieważ mogą wprowadzić dodatkowe ilości metanu do atmosfery, co może przyspieszyć globalne ocieplenie. W miarę jak świat staje się coraz bardziej świadomy negatywnego wpływu człowieka na klimat, badania nad tymi niezwykłymi kraterami stają się palącą kwestią.