W sercu geopolitycznego chaosu, który ma miejsce w Sudanie, znajdują się miliony cywilów cierpiących z powodu głodu, przymusowych przesiedleń i przemocy. Sudan, pogrążony w kryzysie humanitarnym, stał się przykładem kraju, który boryka się z zaostrzeniem konfliktu zbrojnego z powodu globalnych dostaw broni oraz ignorowania międzynarodowych embarg. Ostatnie doniesienia wskazują, że na szeroką skalę wykorzystywany jest tam sprzęt pochodzenia francuskiego.

Tło konfliktu

Wojskowy zamach stanu w Sudanie w październiku 2021 roku, przeprowadzony przez generała Abdel Fattah al-Burhana wraz z generałem Mohamedem Hamdanem Dagalo (znanym jako Hemetti), rozpoczął bardzo trudny okres dla tego kraju. W kwietniu 2023 roku miało miejsce kolejne zaostrzenie konfliktu, w którym stanęli naprzeciw siebie dawni sojusznicy: Burhan, reprezentujący Sudańskie Siły Zbrojne, i Hemetti, dowodzący Siłami Szybkiego Wsparcia.

Międzynarodowe zainteresowanie

Sytuacja w Sudanie zwróciła uwagę międzynarodowym aktorom, w tym Rosjanom (Wagnerowcom), libijskim wojskom, a także Zjednoczonym Emiratom Arabskim i Ukraińcom. Przykro zauważyć, że około 87% uzbrojenia sudańskiej armii pochodzi z Rosji, co wynika z długoletniej współpracy militarnej. Kreml, planując operacyjność własnej bazy wojskowej w Sudanie, doskonale znał sytuację i możliwe skutki wspierania jednego z obozów.

Skutki humanitarne

Konflikt ten ma katastrofalne skutki humanitarne, z ponad 12,5 miliona przesiedleńców, 26 milionami ludzi żyjących w skrajnej nędzy oraz blisko 200 tysiącami ofiar śmiertelnych. Warto zaznaczyć, że konflikt zaostrzają także sąsiednie państwa, które wspierają zarówno Burhana, jak i Hemettiego, dostarczając broń i inne środki wsparcia.

Francuskie uzbrojenie

Z danych Organizacji Narodów Zjednoczonych wynika, że RSF (Siły Szybkiego Wsparcia) używają sprzętu francuskiego, wytwarzanego przez firmy KNDS France i Lacroix. Sudan, objęty unijnym embargiem na sprzedaż broni, znalazł się w sytuacji, w której międzynarodowe prawa zdają się być ignorowane.

Powiązania z Grupą Wagnera

Szczególnie niepokojące jest wsparcie, które RSF otrzymuje ze strony Grupy Wagnera, co sprawia, że rosyjscy najemnicy także biorą udział w walkach w Sudanie. Nie można wykluczyć, że Wagnerowcy przejęli francuskie uzbrojenie w trakcie walk, co stwarza nowe zagrożenie dla stabilności regionu.

Dostawy do ZEA

Francja, exportując komponenty wojskowe do Zjednoczonych Emiratów Arabskich, wzmocniła ich potencjał militarny. Emiraty pobrały znaczne ilości zaawansowanego uzbrojenia, w tym myśliwce Rafale oraz czołgi Leclerc, co zwiększa ich zdolności obronne. Jednakże te dostawy mogą wiązać się z nielegalnym reeksportem na teren Sudanu.

Potencjalne użycie sprzętu

Zastanawia fakt, jakie francuskie systemy mogły być używane przez Siły Szybkiego Wsparcia. Na przykład system granatów dymnych Galix, instalowany na pojazdach opancerzonych, mógł być jednym z narzędzi, które umozliwiają skuteczniejsze działanie w trudnym terenie.

Francuska obecność w regionie

Francja nie ma zamiaru rezygnować ze współpracy z ZEA, które są jej jednym z najważniejszych partnerów w regionie. Utrzymując stałą obecność wojskową na Półwyspie Arabskim, Paryż zwiększa swoje możliwości operacyjne na Bliskim Wschodzie. Mimo że Francja mogłaby nałożyć presję na ZEA, aby przestały eksportować francuskie uzbrojenie do Sudanu, w rzeczywistości sytuacja może się nie zmienić, a ZEA dalej będą mogły wpływać na konflikt w tym afrykańskim kraju.

Zbrodnie wojenne

W trwającym konflikcie, który przyniósł katastrofę humanitarną milionom ludzi, niewiele mówi się o zwycięzcach. Obaj generałowie są oskarżani o zbrodnie wojenne, w tym umyślne atakowanie ludności cywilnej i blokowanie pomocy humanitarnej. W związku z niespotykanymi wykroczeniami, RSF dopuściły się także zatruwania żywności dostarczanej potrzebującym. Tematy niewolnictwa i masowej przemocy nie są już odległymi strachami, ale stały się codziennością w Sudanie.

Etyczne pytania dla Francji

Francja, mając na swoim koncie kontrowersje związane z przesyłaniem uzbrojenia do Rosji, z pewnością w przyszłości stanie w obliczu krytyki za swoje powiązania z Sudanem. Region nad Sekwaną ponownie musi stawić czoła trudnym pytaniom o swoje międzynarodowe zobowiązania i etyczne aspekty eksportu broni.