Prezydent Andrzej Duda postanowił, że skieruje do Trybunału Konstytucyjnego dwie ustawy dotyczące funkcjonowania samego Trybunału. Chciałby, aby Trybunał ocenił zgodność nowych przepisów z konstytucją. Ustawy te, przyjęte przez Sejm 13 września 2024 roku, dotyczą zasad funkcjonowania Trybunału Konstytucyjnego oraz jego wewnętrznych regulacji.

Duda wskazał, że niektóre zapisy, które mają przyznać ustaleniom Trybunału status nieważności, są sprzeczne z ustawą zasadniczą. Podkreślił, że wprowadzenie tych przepisów spowoduje chaos w polskim prawodawstwie, co jest nie do przewidzenia.

W odniesieniu do drugiej ustawy, prezydent wyraził wątpliwości co do funkcjonowania Trybunału w myśl nowych regulacji, które m.in. umożliwiają sędziemu TK pełnienie funkcji do chwili wyboru nowego członka Trybunału. Duda zwrócił uwagę na przepis, który zabrania byłemu prezydentowi RP ubiegania się o miejsce w TK przed upływem czterech lat od zakończenia kadencji.

Szymon Hołownia, marszałek Sejmu, nie ukrywał swojego rozczarowania decyzją prezydenta: „Bardzo żałuję, że pan prezydent zachował się w taki sposób w odniesieniu do ustaw o TK. Mieliśmy nadzieję, że nasze propozycje będą zaakceptowane” – powiedział przed głosowaniem w Sejmie.

Hołownia dodał, że rozmowy na temat udziału opozycji w wyborze członków Trybunału nie przyniosły efektów. Dodał, że obecny skład Trybunału, zdominowany przez sędziów powołanych przez PiS, nosi cechy upolitycznienia, co przekształca go w „Trybunał Koleżanek i Kolegów”.

„Jak można rozmawiać z panem prezydentem, gdy Trybunał pod jego ręką jest pełen osób z politycznych frakcji? Każda decyzja podejmowana tam jest obarczona poważnymi wadami, co wprowadza bałagan w polskim systemie prawnym” – powiedział Hołownia.

Eksperci podkreślają, że sytuacja w Trybunale Konstytucyjnym w Polsce budzi olbrzymie kontrowersje i może rodzić poważne konsekwencje, zwłaszcza w kontekście ochrony praw obywatelskich oraz zasady trójpodziału władzy. W kontekście nadchodzących wyborów politycznych, temat Trybunału staje się coraz bardziej palący, co może zaważyć na wynikach następnych kampanii.