Demencja to rosnący problem społeczny.

W Polsce już niemal pół miliona ludzi żyje z demencją, a liczby te mają tendencję wzrostu. Demencja prowadzi do utraty zdolności poznawczych, co znacznie ogranicza samodzielność pacjentów. Przyczyn demencji upatruje się w zmianach neurodegeneracyjnych, niedoborach witamin, urazach głowy, chorobach autoimmunologicznych oraz problemach z naczyniami mózgowymi. Jednak najnowsze badania wskazują na silny związek między demencją a chorobami sercowymi, w tym migotaniem przedsionków.

Na całym świecie z demencją zmaga się przeszło 55 milionów ludzi, a według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), do 2030 roku liczba ta może wzrosnąć do 78 milionów, a do 2050 roku osiągnąć nawet 139 milionów.

Choroby serca jako czynnik ryzyka demencji

Nowe badania dowodzą, że migotanie przedsionków (AF) znacząco zwiększa ryzyko wystąpienia demencji. Prezentacja wyników badań miała miejsce podczas kongresu naukowego Europejskiego Stowarzyszenia Rytmu Serca (EHRA) w 2025 roku. Osoby z rozpoznanym migotaniem przedsionków przed 70. rokiem życia mają aż o 21% większe ryzyko rozwoju demencji. Co więcej, ryzyko demencji wczesnego onsetu (zdiagnozowanej przed 65. rokiem życia) rośnie o 36%.

Zaskakujące jest to, że związek ten był znacznie silniejszy w grupie młodszych dorosłych w porównaniu do osób powyżej 70. roku życia. W badaniach, które objęły ponad 2,5 miliona osób przez średnio 13 lat, stwierdzono, że pacjenci w wieku 45-50 lat byli 3,3 razy bardziej narażeni na rozwój demencji niż ich rówieśnicy bez migotania przedsionków.

Zagrożenia związane z migotaniem przedsionków

Najgroźniejszym powikłaniem migotania przedsionków jest udar mózgu, którego ryzyko wzrasta aż pięciokrotnie. Nieregularne bicie serca może prowadzić do zastojów krwi w przedsionkach, co sprzyja powstawaniu zakrzepów. Taki skrzep, przemieszcza się do mózgu, blokując naczynia mózgowe i prowadząc do udarów niedokrwiennych. Osoby cierpiące na migotanie przedsionków mogą także doświadczać innych powikłań, takich jak zatory w kończynach dolnych, nerkach czy płucach.

Jak się objawia migotanie przedsionków?

Pierwsze objawy migotania przedsionków mogą być subtelne: kołatanie serca, uczucie braku tchu, zawroty głowy, a czasami nawet omdlenia. Ważne jest, aby rozpoznać tę arytmię, co można zrobić za pomocą EKG. W przypadku napadowego migotania przedsionków pacjenci często wymagają monitorowania pracy serca przez 24 godziny za pomocą Holtera, co pozwala na dokładniejszą diagnozę.

Również zewnętrzne czynniki, takie jak stres, nadmierna konsumpcja alkoholu czy niektóre leki, mogą przyczyniać się do wystąpienia migotania przedsionków. Dlatego tak istotne jest profesjonalne podejście do tej arytmii, obejmujące kompleksowe badania oraz monitorowanie pacjentów w celu minimalizowania ryzyka wystąpienia groźnych powikłań, w tym udarów i demencji.

Eksperci podkreślają, że wzrost zachorowań na demencję u młodszych osób zasługuje na szczególną uwagę. Właściwe leczenie chorób serca i regularne kontrole są kluczem do zdrowia oraz ochrony przed demencją.