Polska jest jednym z kluczowych krajów wskazanych w raporcie koalicji Beyond Fossil Fuels "More Gas on Borrowed Time" jako kraj narażony na ryzyko nieosiągnięcia celów klimatycznych oraz długotrwałego uzależnienia od paliw kopalnych z powodu intensywnej rozbudowy energetyki gazowej. Polska planuje niemal podwoić swoje moce gazowe do 6,6 GW, budując nowe elektrownie i elektrociepłownie, które mają zastąpić węgiel.

Co ciekawe, Polska jest jedynym krajem w Unii Europejskiej, który nie wyznaczył daty odejścia od węgla ani nie przedstawił konkretnego planu na osiągnięcie tego celu. Udział paliw kopalnych, w szczególności węgla, w produkcji energii w Polsce wciąż znacząco przewyższa to w innych krajach sąsiednich. Nowe elektrownie gazowe, takie jak Rybnik (882 MW), Ostrołęka C (745 MW) czy Kozienice (1500 MW), mają ogromne zapotrzebowanie na gaz — każda z nich może zużywać od 1 do 1,5 miliarda m³ gazu rocznie.

Eksperci podkreślają, że Polska powinna natychmiast przejść na system energetyczny oparty w 100% na źródłach odnawialnych, unikając tym samym pułapki uzależnienia od gazu. Katarzyna Wiekiera z Pracowni na rzecz Wszystkich, współautorka polskiego rozdziału raportu "More Gas on Borrowed Time", zwraca uwagę na konieczność inwestowania w elastyczność systemu energetycznego, wolnego od paliw kopalnych.

Aby uciec z "gazowej pułapki", Polska musi jak najszybciej określić datę odejścia od węgla oraz stworzyć szczegółowy plan wyważonej transformacji energetycznej opartej na odnawialnych źródłach energii, zamiast na gazie. Szczególnie istotne jest skierowanie dostępnych środków publicznych na rozwój technologii magazynowania energii, zarządzania popytem oraz modernizację istniejących sieci energetycznych.

Zgodnie z danymi raportu, wśród 855 europejskich elektrowni gazowych, które zostały uwzględnione w analizie, zaledwie cztery zostały wycofane od początku 2023 roku, a tylko siedem planuje zamknięcie do 2035 roku, kiedy wiele krajów UE oraz innych rozwiniętych gospodarek ma zredukować korzystanie z gazu i innych paliw kopalnych.

Diana Maciąga ze Stowarzyszenia Polska Zielona Sieć zauważa, że obecnie kierowane są inwestycje w poszukiwanie i wydobycie gazu oraz rozwój gazociągów i terminali LNG, co pogłębia uzależnienie Europy od importowanych paliw oraz destabilizuje rynek. Kluczowe fundusze, które powinny być inwestowane w odnawialne źródła energii, są wydawane na rozwój infrastruktury gazowej, co jest nie tylko ryzykowne finansowo, ale także niebezpieczne dla naszego klimatu.

Zaskakująco, metan, będący głównym składnikiem gazu ziemnego, ma wpływ na klimat aż 86 razy silniejszy niż dwutlenek węgla, co czyni go poważnym zagrożeniem w kontekście globalnego ocieplenia. Naukowcy alarmują, że emisje metanu są kluczowym czynnikiem przyspieszającym zmiany klimatyczne, a ograniczenie ich emisji jest jedną z najłatwiejszych i najtańszych metod walki z katastrofą klimatyczną. Dlatego ruch klimatyczny na całym świecie wzywa do wygaszania istniejących elektrowni gazowych oraz zakończenia inwestycji w nową infrastrukturę gazową.

Podsumowując, najwyższy czas, aby Polska przestała inwestować w gaz i całkowicie poświęciła się czystym technologiom opartym na źródłach odnawialnych. Nie tylko dla naszego zdrowia, ale przede wszystkim dla przyszłych pokoleń!