
"Niebezpieczny stan zagrażający życiu". Jak toksyna maczugowca błonicy atakuje organizm
2025-03-31
Autor: Jan
Maczugowiec błonicy (Corynebacterium diphtheriae) to niebezpieczna bakteria, która może prowadzić do poważnych zakażeń, szczególnie u ludzi z obniżoną odpornością. Jak zauważa prof. dr hab. n. med. Alina Olender, wiele gatunków maczugowców występuje naturalnie w naszej mikrobiocie, ale tylko ten wywołuje błonicę, która może być śmiertelna. Toksyczność tej bakterii staje się widoczna w momencie, gdy dostaje się ona do organizmu i zaczyna produkować toksynę, która hamuje biosyntezę białka w komórkach, prowadząc do ich śmierci.
Toksyczna substancja wytwarzana przez maczugowca rozprzestrzenia się systematycznie po organizmie, powodując poważne uszkodzenia różnych narządów, w tym układu nerwowego, mięśnia sercowego oraz nerek. Objawy choroby mogą być nieodwracalne, a w przypadku błonicy krtani istnieje ryzyko poważnych trudności w oddychaniu.
W Polsce w ostatnich latach odnotowano wzrost przypadków błonicy, co budzi niepokój wśród specjalistów. Choroba, która przez wiele lat była praktycznie nieobecna, teraz znów staje się problemem zdrowotnym. Błonica przenosi się drogą kropelkową, a najbardziej narażone są osoby, które nie zostały zaszczepione.
Dzięki skutecznym szczepieniom możliwe jest uniknięcie zachorowania. To, co wyróżnia bakterie produkujące toksynę sterylizującą, to posiadanie specjalnego genu "tox", który odpowiada za jej wytwarzanie. Co ciekawe, bakterie te otrzymują ten gen za pośrednictwem wirusów bakteryjnych, tzw. bakteriofagów.
W przypadku podejrzenia błonicy najważniejsze jest szybkie podanie surowicy przeciwbłoniczej, która neutralizuje toksynę i może uratować życie pacjenta. Czas odgrywa kluczową rolę, ponieważ im szybciej zareagujemy, tym większe szanse na uniknięcie poważnych powikłań.
Nie można lekceważyć potencjalnego zagrożenia, jakie niesie błonica. Oprócz działań profilaktycznych, takich jak szczepienia, kluczowe jest szybkie rozpoznanie i skuteczne leczenie zakażeń, aby zminimalizować ryzyko śmierci i powikłań związanych z infekcją. "Błonica jest poważnym zagrożeniem zdrowia publicznego i każdy powinien być świadomy ryzyka" - podsumowuje prof. Olender.